Dat verklaarde Jelle Feitsma, mede-ontwerper en ontwikkelaar van een long-board en een van de prijswinnaars van de jaarlijkse profielwerkstukkenprijsvraag van de KNAW (Koninklijke Akademie van Wetenschappen). Hierbij een selectie uit de inzendingen die op 12 juni in de prijzen vielen.
Er waren, stelde natuurkundige Wim Saarloos, per 1 juni de kersverse nieuwe KNAW-voorzitter, 337 inzendingen van 155 vo-scholen. Uit de longlists werden van de vier profielen per profiel drie genomineerden geselecteerd. www.knawonderwijsprijs.nl
In de categorie Natuur & Techniek ging de eerste plaats (alle inzenders waren jongens) naar Stijn Nowee en Wouter Witteman, twee nuchtere Eindhovense scholieren van het Van Maerlant college die net hun eindexamen 6 vwo achter de rug heben. Ze ontwikkelden een ingenieuze ‘lichtinstallatie’ voor de racefiets van Wouter. Het woord installatie is wat misleidend, omdat het om een minuscule applicatie gaat in het racestuur van de fiets. Afslaan met een lichte racefiets is niet ongevaarlijk wanneer je het stuur bij het hand uitsteken even met één hand in de bocht vast moet houden. Zou daar niets op te vinden zijn? De heren deden aan marktonderzoek, maakten een ontwerp en bouwden en testten hun ontwerp. De LED-lampjes zijn in het stuur geïntegreerd. Er zijn rem- en waarschuwingsknipperlampjes. Afhankelijk van het aantal tikjes op het stuur bedien je de lichtjes en kun je zien hoe vol de batterij is. Deze is net zoals je I-phone via een USB-aansluiting op te laden. Inmiddels hebben de heren prijzen gewonnen aan de Radboud Universiteit en ook in Servië en Turkije. Beide ontwerpers willen volgend jaar electronic engineering gaan studeren in respectievelijk Eindhoven en Twente.
Voor het profiel Cultuur & Maatschappij vielen twee documentaire inzendingen op. “Het laatste beeld” van Mila Haak van het Het Goese Lyceum. Een documentaire over haar 85-jarige opa die in de oorlog als 11-jarige jongen zijn ouders verloor. In dialoog met zijn kleindochter kijkt hij in zijn laatste levensfase met humor en berusting terug op zijn leven. Bij de presentatie werd alleen een ‘trailer’ vertoond. Graag zou je de hele film zien. Hij is in Middelburg vertoond, begreep ik. Mila wil mogelijk naar de filmacademie. Dat lijkt me een zinvolle keuze. Nu maar hopen dat ze wordt aangenomen en het haar niet vergaat als cameraman Hoyte Hoytema. Hij werd afgewezen en moest zijn geluk elders beproeven (in dit geval de beroemde filmschool in het Poolse Łodz) om daarna wereldberoemd te worden.
De andere documentaire was “Romijn” van Lotte Peters van Het Zaanlands Lyceum in Zaandam. Een documentaire over hoe haar elfjarige autistische broertje het gezinsleven beinvloedt. Jammer dat haar presentatie niet de vorm had van een trailer van haar film, zodat je een indruk kon krijgen van de vorm en inhoud. Volgens de jury zou de docu zo in Nieuwsuur uitgezonden kunnen worden.
Akoestische versterker
Een eerste prijs in de categorie Natuur & Gezondheid was er voor Lot Hartevelt en Isis Verhaag (Lyceum Sancta Maria, Haarlem). Zij ontwikkelden een akoestische versterker voor de Iphone 6 die de gang naar Schoonenberg wellicht overbodig maakt. Hij moest een hard en zuiver geluid voortbrengen. Daartoe verdiepten de dames zich in de natuurkunde van geluid en bestudeerden ze verschillende versterkers en gingen op bezoek bij de fabrikant van een bestaande commerciële versterker. Daarna werd met een 3D-printer een akoestische versterker gebouwd inclusief opzetstukje voor de Iphone. Wat blijkt na meeting? De gebouwde versterker is beter dan de bestaande commerciële. De hoorn versterkt het geluid van 65 decibel naar 80 decibel wat beter is dan menig commerciële akoestische versterker.
The boy problem
Even verwarring in de zaal. Werd de video bij deze inzending gepresenteerd door een jonge docente? Het bleek inzender Lucia Otten (Ignatius Gymnasium, Amsterdam) te zijn. Haar werkstuk ging over het verschijnsel dat jongens sinds de jaren ’90 zijn ondervertegenwoordigd op universiteiten; ze doen langer over hun studie en tellen meer voortijdige schoolverlaters. Kortom ze presteren minder goed. In haar werkstuk benoemt ze de oorzaken, beschrijft ze mogelijke oplossingen en toetst deze en interviewt ze experts. Ze ontwikkelde een speciaal lesprogramma voor jongens dat in twee vierde klassen werd uitgeprobeerd. Ze kon geen noemenswaardige verschillen vinden tussen de ‘boys class’ lessen en de normale lessen. Maar ja een lessenserie van vier weken is natuurlijk een beetje kort, gaf ze zelf aan.
De eerste prijs Cultuur & Maatschappij ging naar Sara Haverkamp (Scala College, Alphen aan de Rijn) met “Making or Braking the News”. Volgens de jury een werkstuk met masterscriptie kwaliteiten. Het gaat over de wijze waarop Poetin en Trump met de media omgaan. Ze deed veel literatuuronderzoek en sprak met diverse experts. Uit haar filmpje bleek overigens niet echt wat haar bevindingen waren. Haar docente kwam relatief lang aan het woord en uit de samenvatting van haar doorwrochte, academische 140 pagina’s tellende scriptie kwamen niet echte nieuwe zienswijzen naar voren.
Volgens de KNAW-voorwaarden mogen alleen vwo-leerlingen meedoen. Aangezien er op het hbo tegenwoordig ook interessant toegepast onderzoek wordt gedaan lijkt dit een onterechte beperking. Daarbij kunnen havo leerlingen ook enkele vakken op vwo-niveau volgen. Ook moet een profielwerkstuk een academisch karakter hebben. Dat laatste lijkt voor sommige profielen een lastige zaak. Bij de origineelste inzendingen kan je je afvragen of dit het geval is, maar niemand had ze willen missen. Kortom, KNAW, schrap die voorwaarde en/of organiseer iets samen met de hbo-raad.
Jan Lepeltak
Geef een reactie