Afgelopen week werd ik op Facebook twee keer in hetzelfde bericht getagd door verschillende leerlingen uit havo 5. Op de afbeelding zie je dat de leerling vindt dat ik ‘de manager’ ben die zegt: “I expect more from you.” En dat de leerling vervolgens antwoordt: “Lower your expectations.” Nu ken ik deze leerling en ik weet dat het huilende icoontje vooral als grap bedoeld is. Maar in elke grap zit een kern van waarheid. Conclusie: kennelijk vinden leerlingen dat ik (te) hoge verwachtingen van ze heb.
Een interessant gegeven, want daar was ik mezelf niet zo bewust van. Waar verwachtingen in het normale leven vaak tot teleurstellingen leiden (en de daarmee gepaarde gaande problemen), zijn ze in het onderwijs juist hartstikke effectief. Uit het inmiddels bekende, maar ook bekritiseerde boek Visible Learning van John Hattie blijkt dat hoge verwachtingen, eisen stellen en aanmoedigingen een positief effect hebben op het leren van leerlingen. Zoals gezegd doe ik dit onbewust en dus wilde ik erachter komen wát mijn leerlingen bedoelen met mijn hoge verwachtingen.
Mijn leerlingen vinden dat ik hoge verwachtingen heb over cijfers, hun niveau Nederlands en hun aanwezigheid. Dat ik hoge cijfers van ze verwacht is in mijn ogen niet meer dan normaal. Een leerling merkte terecht op dat het ook gek zou zijn als ik lage cijfers zou verwachten. Toch kreeg ik het gevoel dat leerlingen met een laag cijfer nog meer baalden, omdat ze, naast de behaalde onvoldoende, ook niet aan mijn verwachting konden voldoen. Van hun niveau Nederlands verwacht ik inderdaad veel. Als zij volgend jaar naar Nederland willen, zullen ze beter Nederlands moeten spreken. Dit gegeven zit continu in mijn achterhoofd. En tot slot vind ik inderdaad dat je altijd aanwezig moet zijn. Ben je er niet, dan neem ik direct contact op met de leerling of soms zelfs met de ouders. Een leerling gaf eerlijk toe dat ze mij op WhatsApp blokkeert als ze niet in mijn les is. Ze wordt gek van mijn ‘gestalk’ (en dat is precies waar ik haar hebben wil!).
Door de reacties van mijn leerlingen in de klas realiseer ik me twee dingen. Allereerst dat verwachtingen contextgebonden zijn. De verwachtingen die hier op Aruba als hoog worden ervaren (je komt élke les), zijn in Nederland volstrekt normaal. Volgens mij is dit voornamelijk een cultuurverschil en daar is niets mis mee. Daarnaast kunnen mijn (te) hoge verwachtingen echter ook beklemmend werken. Ik moet daar als docent wellicht een betere balans in zoeken. Mijn doel is om leerlingen te stimuleren het beste uit zichzelf te halen. Dat kan op verschillende manieren, maar sommige zouden als vervelend ervaren kunnen worden. Volgens een aantal mentorleerlingen ben ik namelijk een ‘pain in the ass’. Ik zit bovenop ze, alsof het mijn eigen kinderen zijn. Vervelend of niet, aan het eind van het jaar mogen ze me bedanken als ze met hun diploma de school verlaten. Ik hoop niet dat dát een te hoge verwachting is.
Arnoud Kuijpers werd in 2015 uitgeroepen tot beste docent Nederlands. Hij publiceerde op KomenskyPost al eerder veel gelezen artikelen over onderwijs, integratie en het leven op Aruba, waar hij samen met zijn vriendin sinds vorig jaar woont en werkt.
(C) foto Arnoud Kuijpers, KomenskyPost 2019
admin
Dag Arnoud!
Want een ontzettend leuk verhaal om te lezen! Ook interessant dat de kinderen wel de examens in het Nederlands maken, maar zij dit niet als eerste taal spreken. Wat een ervaring! Zelf heb ik drie maanden op Zanzibar voor de klas gestaan. Erg anders dan het Nederlandse onderwijs dat wij gewend zijn in. Ik ben zelf leerkracht basisonderwijs. Nu werkzaam in Amsterdam, maar de buitenland kriebels komen bloeien op….. Weet jij toevallig of ze in Aruba vraag hebben naar basisschool leerkrachten? Of wellicht leerkrachten Nederlands met een Pabo diploma?
Met vriendelijke groet,
Lisa
maria beerten
dag Arnoud, ik heb te snel gereageerd op je FB bericht, nu lees ik pas je uitgebreid standpunt.
Hoge verwachtingen, zegt J. Hattie, daar heb je helemaal gelijk in. Maar ‘hoog’ is een interpretatie , een oordeel,…. die blijkbaar van beide kanten anders wordt ingevuld. Volgens mij is hier de enige aanpak, samen les maken, van in het begin van het schooljaar samen bekijken wat we van elkaar kunnen verwachtingen en elke dag opnieuw doelen delen. Jongeren willen weten waarom….