Ben Wilbrink
KomenskyPost vroeg zich naar aanleiding van de eerste aflevering van de tv-serie ‘Klassen’ af of dat gedetailleerde meten heeft bijgedragen aan het afnemen van de kansenongelijkheid of juist van het tegendeel daarvan.
Dat gedetailleerde meten is nu een demonstratie van wat Michael Sandel de ‘tyranny of merit’ noemt. ‘Als je in de groene band blijft, dan kun je naar de havo’. De groene band is in het betreffende leerlingvolgsysteem (LVS) een bepaald percentiel-bereik dat landelijk is. Dit presenteren van leerlingvolgsysteem-gegevens aan de leerlingen zelf is gewelddadig.
Het antwoord op de vraag van Jan: het tegendeel dus. Wat hier gebeurt is dat aanvankelijke verschillen tussen leerlingen (door dat LVS) in beton worden gegoten, in de hersens van de leerkracht worden gegrift, om over de nog groeiende hersentjes van de jonge leerlingen maar te zwijgen. Super-oneerlijk. Tirannie.
Wat hier dreigt is een schending van de opdracht in artikel 1 van de Grondwet om leerlingen (ieder die zich op NL grondgebied bevindt) niet louter te beoordelen op behoren tot een groep (percentielscore landelijke test), maar persoonlijke omstandigheden mee te wegen.
In plaats van dat leerkrachten hoge verwachtingen koesteren van álle leerlingen, laten zij zich in verwachtingen sturen door wat de computer (het LVS) zegt. ‘Computer says havo’ (Little Britain). Voor ethisch verantwoord onderwijs zouden we er integendeel voor zorgen dat de leerkracht juist GEEN testgegevens inziet.
Zo’n test in het leerlingachtervolgsysteem (een term die D66 onderwijswoordvoerder Paul van Meenen muntte) is een naar alle relevante kenmerken een psychologische test. De interpretatie van gegevens uit een psychologische test vereist psychologische kennis, en een bijbehorende ethische code.
Niets van dat alles in de praktijk van het basisonderwijs. Erger nog: voor het afnemen van de psychologische tests in het LVS hoeft geen instemming van de ouders te worden gevraagd, als ik het goed heb, omdat de wetgever dat in zijn voorzienigheid zo heeft bepaald. Schande.
Alsof dit allemaal nog niet erg genoeg is, zien we in ‘Klassen’ uitstekend gefilmd hoe het advies van de school geen zelfstandig oordeel meer is van de leerkrachten, maar voor een belangrijk deel gevoed wordt door de oogverblindende statistieken uit het LVS: jarenlang achtervolgd.
Wat hier dreigt is een schending van de opdracht in artikel 1 van de Grondwet om leerlingen (ieder die zich op NL grondgebied bevindt) niet louter te beoordelen op behoren tot een groep (percentielscore landelijke test), maar persoonlijke omstandigheden mee te wegen.
Onderwijsonderzoekers weten dat ook drommels goed: de scores op een test van het LVS komen op een tamelijk ingewikkelde wijze tot stand (o.a. voorkennis, streefniveau, tijdbesteding), daar mogen we niet zonder ook maar even met de ogen te knipperen aan voorbijgaan.
Dat is allemaal tot je dienst, Ben, maar de wetgever heeft het in al zijn voorzienigheid helemaal dichtgetimmerd: Toetsbesluit PO, zie daarin 2.6 Leerling- en onderwijsvolgsysteem (blz. 21 ev). De overheid dwingt scholen tot ethisch suspect handelen. Deze wetgeving is weer een succes voor de praktische wetenschap die testpsychologie (psychometrie) heet (o.a. Cito; Cotan). Maar een praktische wetenschap die geen boodschap heeft aan maatschappelijke effecten en ethiek, dat is een pseudowetenschap.
Geef een reactie