Van hacker tot docent beveiliging in het mbo

Sommige leerlingen raak je kwijt in de les. Die doen andere dingen dan wat jij als docent wilt. Ik zoek dan naar mogelijkheden om hen toch met de lesstof bezig te laten zijn. Antoine Timmermans, 48 jaar en zij-instromer in het mbo- onderwijs , vertelt bevlogen over zijn wel heel bijzondere loopbaan.

Door Ankie Cuijpers

Antoine is een van mijn eerste leerlingen op wat destijds de leao heet. Hij wil iets met tuinen doen, maar daarvoor moet hij naar ‘de grote stad’ Nijmegen. Iets wat zijn ouders destijds nog niet zo zien zitten. In Druten volgt hij de eerste twee jaar van de leao en rondt twee jaar later de land- en tuinbouwschool in Nijmegen af.

Nadat hij een periode bij defensie werkt, waar hij opklimt tot onderofficier, komt hij bij de gemeente Nijmegen terecht. “Ze zochten mensen die goed konden klimmen”, vertelt een lachende Antoine. Dat vraagt om uitleg. “Nou ja, ze hebben daar veel grote bomen die rondom en tussen grote gebouwen staan en daar kunnen geen hoogwerkers bij komen”, licht hij toe. “Mijn opleiding land- en tuinbouw kwam, in combinatie met mijn klimopleidingen bij defensie,  goed van pas.”

Vanaf 1997 verplaatst hij zijn werkterrein naar het ministerie van Justitie. Hij werkt een aantal jaren als sociotherapeut en groepsleider in een jeugdinrichting, een ervaring die bij zijn latere carrière als docent goed van pas komt. Naast zijn functie als sociotherapeut ontdekt en ontwikkelt Antoine nog een voorliefde bij justitie. Tot mijn verrassing komt hij met een onthulling. “Ik bleek handig te zijn in het penetreren van systemen en bedrijfsnetwerken, liefst vanaf een afstand, toen internet sterk in opkomst was.”  “Jeetje”, ontglipt mij, “dan ben je een hacker.” “Ja, maar aan de goed kant, een white hat”, vult Antoine aan.  Daarna volgt een zwerftocht tussen verschillende groene en blauwe diensten in het publieke domein.

Het hacken is door een betere systeembeveiliging steeds uitdagender. Door zijn aanstelling in het publieke domein is hij juridisch aan regels gebonden en maakt hij zich vertrouwd met social engineering of social hacking.  Een voor de wetgever geheel nieuw operatieterrein.  “Het is heel bijzonder dat bedrijven en diensten veel investeren in dure beveiligingssoftware, maar wel de oud papiercontainer en vuilniszakken zonder nadenken buitenzetten”,  aldus Antoine.  Mede door social media en allerlei andere toegepaste applicaties neemt die kwetsbaarheid van personen alleen maar toe.

Het bureauwerk bij justitie en de vele regelgevingen brengen hem na een tijdje echter geen voldoening meer. Hij is op zoek naar intensiever ander contact met mensen. Hij belt met de onderwijsmanager bij ROC De Leigraaf in Oss en maakt zijn belangstelling voor het onderwijs kenbaar. Inmiddels werkt hij daar sinds 2014 als bevoegd docent beveiliging en HTV (handhaver toezicht en veiligheid). Als ik vraag hoelang hij nu voor de klas staat, corrigeert hij mij: “Ik sta niet voor de klas, maar ik sta tussen de leerlingen.” Dat typeert zijn stijl van lesgeven: kijken naar wat de leerling nodig heeft.

Als opgroeiende puber boeit het leren hem helemaal niet . Alles gaat hem makkelijk af behalve het  aanpassen en ja zeggen. Iets wat hij soms herkent in de leerlingen waar hij nu les aan geeft:  niveau 2 ( afkomstig van vmbo-basis) en niveau 3 (afkomstig van vmbo-kader). Hij zoekt dan ook naar manieren om de weerstand tegen het leren weg te nemen. Elk mens wil leren is zijn overtuiging. Het is zoeken naar het wat en hoe.

Dat doet hij op onconventionele wijze. “Sommige leerlingen zijn heel snel afgeleid door wat ze buiten zien.. Ik maak daar gebruik van en  laat hen dan bijvoorbeeld een mindmap over brandveiligheid op het raam schrijven.  Dan kunnen ze legitiem naar buiten kijken, terwijl ze ook met de leerstof bezig zijn.”

Bij ROC De Leijgraaf voelt hij zich thuis. Het is een ambitieuze plek, waar hij veel vrijheid heeft om zijn lessen in te richten naar behoefte van de leerlingen. “Dat hoeft voor mij niet altijd in een klaslokaal, maar mag ook daarbuiten. Het resultaat is leidend en daar houd ik van.” Met een ICT achtergrond vindt hij de integratie van ICT en applicaties in de klas prima, mits vakgerelateerd ingezet, als een middel en niet als een doel op zich.

De leerlingen die een beveiligingsopleiding volgen,  werken straks op allerlei kritieke functies en plaatsen,  vaak in de laagste loonschalen. Deze leerlingen dienen de signalen te herkennen van social engineering, maar dat wordt nog niet geëxamineerd. Op deze onzichtbare risico’s in hun toekomstig beroep probeert hij ze wel voor te bereiden.

Antoine Timmermans is Integraal veiligheidskundige. Hij heeft opleidingen aan de KMA en de HAN afgerond en is naast bevoegd docent ook werkzaam als operationeel adviseur bij het ministerie van Defensie en als adviseur bij het ministerie van Veiligheid en Justitie.