Eerder ging Jeroen Clemens, docent Nederlands en onderzoeker, in Komenskypost in het begrip onlinegeletterdheid. Zie https://komenskypost.nl/?p=474 . Deze bijdrage gaat over het onderwijsproject Verborgen familieverleden.
Het project ‘Verborgen familieverleden’ is door Ferdi Schrooten en Jeroen Clemens nu op twee manieren op twee scholen uitgevoerd , Helen Parkhurst [Almere] en Huizermaat (Huizen NH)]. Het project richt zich met name op geïntegreerde onlinegeletterdheid en schrijfonderwijs, maar het is nog breder. Zie voor meer informatie in eerdere blogs over dit project http://www.jeroenclemens.nl .
Op Helen Parkhurst was het een project met vwo-5 van tien weken, op Huizermaat hebben we er met vwo-4 een turbo-variant van gemaakt, twee voorbereidende lessen en, als keuzeproject, in een projectweek vier hele dagen. Op Huizermaat hebben we ook intensief samengewerkt op een besloten Facebook-pagina. Hierdoor was directe feedback en hulp op afstand mogelijk. Op Helen Parkhurst hebben de leerlingen aan het eind volledige verhalen geschreven, waarvoor ze een cijfer kregen bij Nederlands. Op Huizermaat hebben ze naast gevonden bronnen, een opzet tot een verhaal geschreven en een poster waarop de leerlingen de resultaten van hun research hebben laten zien.
Mijn vader vond het ook heel leuk dat ik dit project deed, want hij is ook meer van zijn vader te weten gekomen.
Over de resultaten heeft Ferdi Schrooten op zijn website geschreven en er is ook al een artikel verschenen in de Gooi en Eemlander. Ook de leerlingen hebben er wat over gezegd, bijvoorbeeld over de vraag wat ze hebben geleerd “Ik heb geleerd op verschillende manieren te zoeken, als de ene manier niet lukt werkt de andere manier misschien wel.” “Ik heb geleerd hoe je onderzoek moet doen naar personen uit het verleden” of “… dat iedereen een verhaal heeft” en over de manier van leren “Ik vond het fijn dat we ze zelfstandig konden werken” en “Het was prima, er was genoeg hulp en een relaxte werksfeer”. Ook hebben we een vraag gesteld over de transfer ‘Aan welke vakken of lessen zou je dit project kunnen koppelen? Kan je wat je hebt geleerd en verzameld nog ergens anders gebruiken?’ vragen leerlingen zich af: “Nederlands voor het verhaal, ckv voor de poster, geschiedenis om dingen op te zoeken. Mijn vader vond het ook heel leuk dat ik dit project deed, want hij is ook meer van zijn vader te weten gekomen. Het kan dus ook heel leuk zijn voor de familie”.
Enkele conclusies die we kunnen trekken zijn:
- dit kan een manier zijn om onderwijs in onlinegeletterdheid te integreren in het curriculum.
- op deze manier kan er meer transfer komen van schrijfonderwijs.
- op Helen Parkhurst konden we zo ook bezig zijn met creatief en literair schrijven. Schrijfonderwijs wordt weer breder en nieuwe genres zijn binnen bereik.
- op deze manier hebben leerlingen onderzoek doen, leren, lezen online en schrijven als meer betekenisvol ervaren. Dit vergrootte de intrinsieke motivatie.
- het kan zowel kort en in de turbostand, als lang. Dit heeft beide voordelen.
- de begeleiders hebben ervaring opgedaan met het begeleiden op afstand via Facebook en mail. En zij hebben het heel leuk/ motiverend gevonden om op deze manier te werken.
Ferdi en ik gaan over deze lesmodule een presentatie houden op de HSN conferentie in het najaar en willen met andere scholen in gesprek als zij hier ook voor voelen.
Nog een voorbeeld van waar het toe kan leiden: het begin van een verhaal van een leerling uit Helen Parkhurst, over een mooie zoektocht naar haar voorouders:
Het uitzicht op de bergen en de zee liet mij denken dat de vakantie net begonnen is. De geur van de lavendelplant hing overal. Ik zat op het dak van het huis en genoot van de zon, die veel warmte gaf. Het was middag en het was tijd om even uit te rusten na het dagje op het strand. Mijn krullende haren waren nog nat door de zee. In het huis, waar ik vaak op vakantie ben geweest, hadden mijn overgrootvader en overgrootmoeder nog geleefd. Ik vond het huis zeer groot en ruim, maar als kind ervaar je vaak dit gevoel. Nu wonen daar Victor en Tatiana. Ze zijn al ruim 35 jaar getrouwd en hebben twee kinderen, die al hun eigen gezin hebben. Victor is een broer van mijn opa. Elke keer als mijn moeder aan het vertellen was over haar vader, verbeeldde ik Victor in mijn hoofd. Grisha, mijn opa, was overleden nog voor mijn geboorte. Binnen in het huis stonden nog heel veel spullen, die van mijn overgrootouders en grootouders waren. Net als de meeste kinderen, was ik altijd naar alles nieuwsgierig en stak mijn neus overal in.
Jeroen Clemens is leraar Nederlands, onderzoeker, consultant, spreker en blogger Jeroen Clemens ontwikkelde een lessenserie waarin online geletterdheid en uitdagend betekenisvol onderwijs een belangrijke rol spelen.
Geef een reactie