The 7 Habits + 1

Het beroemde boek “The 7 Habits of Highly Effective People” van Stephen Covey heeft het voortgezet onderwijs bereikt. Dat was tenminste de boodschap bij de bijeenkomst van CPS hierover. Met een kleine delegatie waren we van mijn huidige school op pad gegaan om te horen wat wij er mee zouden kunnen.

Door Paul Ket

The 7 Habits

De 7 Habits zijn in het basisonderwijs al enige tijd bekend. Daar heet het programma “The Leader in Me”. Een vreselijke naam, maar dat bepaalt de grote Covey-organisatie in de USA en daar heb je als school of CPS niks over te zeggen.
Voor het po was dit de 7^e inspiratie-sessie, maar voor vo en mbo de eerste. En het werd tijd, want de leerlingen die op een basisschool gezeten hebben met het “The Leader in Me” programma, stromen vanzelf door naar het vo en het mbo en komen dan op scholen waar al het goede opgedaan in het basisonderwijs in een paar maanden teniet gedaan wordt. De boodschap voor het vo was helder: ga ervoor en je school wordt anders. Hoe precies? Dat bleef een beetje in de bingo-woorden.

je staat zelf aan het roer

Toegegeven, we zijn naar de bijeenkomst gegaan omdat we denken dat The 7 Habits voor onze school en voor onze leerlingen wat kan betekenen. Want de kern van de boodschap is toch wel: je staat zelf aan het roer. En die boodschap komt van en naar de docenten en naar de leerlingen. Om die werkelijk inhoud te kunnen geven, pas je de organisatie en de cultuur in de school aan. Hoe dat er dan precies uit ziet, werd in de plenaire presentatie niet echt duidelijk. Men blijft steken in woorden als “Paradigma-shift” en “je moet het voor-leven”. Kreten die thuishoren op een bull-shit-bingo en die, terecht, de wenkbrauwen doen fronsen in het vo. In gewoon Nederlands gaat het om de cultuur binnen de school die iedereen betrokken, samen vormgeeft. En hopelijk blijven dan de typisch Amerikaanse trekjes achterwege. In de Rijnlandse cultuur bestaat nog zoiets als pech en ongeluk, in het betoog van Covey is het menselijk bestaan maakbaarder: succes is een keuze. Geen succes is dan ook het gevolg van een foute keuze.

CPS heeft voor de Nederlandse markt het recht gekregen om het gedachtengoed van Covey te verspreiden en uit te baten. Zo’n recht kost geld én je moet natuurlijk wel de spulletjes van de moedermaatschappij gebruiken. Dus het algemene verhaal wordt opgefrist met ietwat gedateerde filmpjes van over de grote plas. Hierbij werd natuurlijk teruggegrepen op het bekende lijstje van 7, waar ik zelf steeds #hoedan bij denk.

De harde schoolpraktijk

Werkelijk interessant is het verhaal van een conrector van een school uit het Rotterdamse. Zij komen uit een periode waarin iedereen de eigen invulling gaf aan Bildung en nu is gekozen om de komende jaren The 7 Habits centraal te stellen. Het geeft focus, een gemeenschappelijk kader en richting. Van deze spreker de praktijkvoorbeelden die handen en voeten geven aan The 7 Habits. Enkele voorbelden (maar er zijn er meer genoemd):

• Leerlingen die aanwezig zijn bij de rapportvergadering en die ook zelf voorbereiden
• Bovenbouwleerlingen die in hun coaching/begeleiding zelf het voortouw nemen
• Gemeenschappelijke taal om duidelijk te maken waarom pesten ongewenst is (naast het obligate “dit doen we hier niet”).
• Gesprekken met docenten over hoe zij zorgen dat ze zichzelf ontwikkelen, gezond blijven etc.
• Schoolspullen die door leerlingen vrij te gebruiken zijn op basis van vertrouwen in plaats van dat ze vastgeklonken zijn aan kettingen en tafels.

Voor mij inspirerende voorbeelden over hoe een schoolcultuur gemaakt wordt door hoe je naar leerlingen kijkt, met hen praat en met leerlingen, docenten, ondersteuning en management de school samen organiseert.

Na de plenaire sessie is er in een klein groepje doorgepraat met deze conrector. Door de begeleider van CPS werd benadrukt dat het hier gaat om een verandering van de cultuur van de complete school. Naast mij zat een docent die vooral wilde weten hoe hij morgen in de les hier mee aan de slag kon. Voor hem, en voor mij, was de “complete school”-boodschap wel een domper, want dat bleek volgens de sprekers niet goed mogelijk. Het moet wel breed gedragen worden.
Ach, denk ik dan, het vo is wel zo georganiseerd dat je als enkeling ook gewoon je eigen weg kunt kiezen. Zo lang je je collega’s niet tegen hebt, kan er veel.

7 Habits + 1

Een paar jaar geleden moest APS, het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum de deuren sluiten. Begin 2018 het bericht dat het KPC ook moet stoppen. Rest ons CPS. Van de grote kenniscentra voor schoolbegeleiding en -scholing is er nu maar één over. Net zoals de CED-groep, die Teach Like a Champion als voornaamste product in de etalage heeft, heeft CPS nu The 7 Habits in de etalage staan. Eerst alleen voor po, nu ook voor vo en mbo. En dan sluit zo’n bijeenkomst mooi af met een rondje acquisitie. Kon de eerste presentatie het nog hebben over de verworvenheden van The 7 Habits, de tweede was minder subtiel en maakte duidelijk dat het ook gaat om omzet en verkoop. Daar kan je je aan ergeren, maar het is wel duidelijk. En CPS moet natuurlijk ook gewoon de koffie, salarissen en de schoonmaak betalen.
Maar toen bleek dat ik niet meer betrokken bent bij de inkoop van trainingen, was het gesprek snel voorbij. Ook een heel Amerikaanse gewoonte.

Dus? (1)

Ook in schoolontwikkeling zijn er bewegingen. Bildung met NIVOZ en Biesta zwevend door de gangen van de bovenbouw h/v enerzijds maar anderzijds ook het #hoedan over het ambacht van lesgeven en het #hoedan van het kiezen van de gewenste schoolcultuur. We hoeven als school niet meer zelf op zoek naar een identiteit, missie of visie, we kiezen een bestaande en vullen die met de spulletjes uit de winkel van wat vroeger de “verzorgingsstructuur” heette. Erg? Nee. Scheelt een boel eindeloos vergaderen.

Dus? (2)

The 7 Habits kan volgens mij wel degelijk van belang zijn voor de inrichting van je les, je vakgroep, je mentoraat of zelfs de hele school. Het maakt duidelijk waar we naar toe gaan en waarom. Daarbij worden keuzes gemaakt die passen bij hoe ik met leerlingen en collega’s wil omgaan en hoe ik zelf aangesproken wil worden. En ik hou wel van grote lijnen concreet invullen. Nu alleen nog de waan van de dag van mij afslaan.

Paul Ket is docent wiskunde. Hij is actief op twitter als @mathpaul en blogt op www.huizederidder.wordpress.com