Arnoud Kuijpers
Hoe lang nog? Ik zoek met mijn ogen de wijzers van de klok en zie dat ik nog 55 minuten moet zitten. Ik kijk om me heen en zie ze schrijven. Een enkeling kijkt op, zoekt oogcontact en gaat weer door. “Die moet ik in de gaten houden”, denk ik. Ondertussen gaat de gedachtestroom verder: “Straks nakijken. Maar met welke toets zal ik eerst beginnen? En mijn lessen? Wanneer bereid ik die voor?” Nog 54 minuten te gaan.
Herkenbaar? Dan heb je waarschijnlijk ervaring in het surveilleren bij toetsen. Niet herkenbaar? Dan leg ik je in dit stuk graag uit hoe ontzettend saai en nutteloos ik surveilleren vind. Begrijp me niet verkeerd, ik weet dat surveilleren er gewoon bij hoort. En er zijn genoeg andere dingen in het onderwijs die eerst voor verbetering vatbaar zijn, maar toch… ik wil dit niet ongenoemd laten.
Dat docenten tijdens proefwerkweken op een stoel zitten en leerlingen in de gaten houden, is echt verspilde en dure tijd. In diezelfde tijd kan iedere docent zijn toetsen namelijk al hebben nagekeken en zijn lessen voor de komende periode al hebben voorbereid. Je vangt dan meteen twee vliegen in een klap. Een ander bijkomend voordeel is dat de docent minder werkdruk ervaart, omdat hij thuis niets meer hoeft te doen (zal het dan toch een keer lukken?!).
Allemaal leuk en aardig dit, maar wie gaat er dan tijdens de toetsen surveilleren? Daarvoor zou je gepensioneerde docenten of mensen die werkloos thuis zitten kunnen vragen. Oud-collega’s hebben vaak een band met de school en sommige vinden het helemaal niet erg om zich een paar keer per jaar in te spannen. En dan is het natuurlijk ook mooi meegenomen dat zij de kneepjes van het ‘spiekvak’ kennen. Voor mensen die werkloos thuis zitten, maar wel kunnen werken, lijkt me dit eveneens een mooie kans. Zij dragen direct een steentje bij aan de maatschappij, zijn in contact met jongeren én voelen zich nuttig. Wellicht dat deze laatste groep een korte cursus ‘spieken voor dummies’ moet volgen, maar dat zou geen belemmering moeten zijn. Ik weet dat op steeds meer scholen gebruik wordt gemaakt van externe surveillanten, dus het is mogelijk.
Wellicht zijn er docenten die surveilleren helemaal niet erg vinden. Laat hen dat dan vooral lekker doen. Misschien moet je docenten een keuze bieden. Ik zou het direct weten. Ik word erg onrustig en moe van dat stilzitten, terwijl mijn hoofd vol onderwijsideeën zit die ik graag zou willen uitwerken. Het geeft mij zo’n heerlijk gevoel als alle toetsen zijn nagekeken en lessen zijn voorbereid vóórdat een volgende periode aanbreekt. Maar mijn realiteit is helaas vaak anders: ’s avonds zit ik mijn toetsen nog na te kijken, heb ik te weinig tijd om lessen voor te bereiden en ben ik tijdens mijn werk daardoor minder scherp.
Een vinger gaat omhoog. De leerling is klaar met zijn proefwerk. Ik neem mijn tijd en loop langzaam naar hem toe. “Heb je je toets nog een keer doorgekeken?” vraag ik. “Ja meneer” antwoordt de leerling. Ik kijk het proefwerk even door en zie dat de leerling inderdaad alle vragen heeft beantwoord. “Fijne middag nog” zeg ik, terwijl ik het proefwerk inneem. Nog 50 minuten te gaan.
Arnoud Kuijpers werd in 2015 uitgeroepen tot beste docent Nederlands. Hij publiceerde op KomenskyPost al eerder veel gelezen artikelen over zijn onderwijservaringen.
Erik
Wauw, zeer herkenbaar….