Fusiegolf ROC’s-AOC’s, what’s in a name.

“Het centrale doel van ROC-vorming is en blijft maatwerk. De WEB is zodanig ingericht dat effectieve roc-vorming onder normale omstandigheden niet anders dan per regio zal kunnen plaatsvinden. Desondanks wordt op dit moment door instellingen verkend of ook ROC-vorming op interregionaal niveau kan plaatsvinden. De wet verbiedt dit niet, maar de randvoorwaarden, (—-), zullen de ambitie om een interregionaal ROC te vormen aanzienlijk indammen, zoals ook al in antwoord op soortgelijke vragen van de fractie van de VVD is aangegeven.”

“Het is niet in het belang van de instellingen de in de WEB gehanteerde grenzen te wijzigen.”

De gerichtheid op de regio en de taak van de ROC’s daarbinnen betekende overigens niet dat concurrentie werd uitgesloten:
““Dat door de overheid bekostigde instellingen elkaars concurrenten zijn, acht het kabinet binnen grenzen van redelijkheid geen bezwaar. Vraag en aanbod kunnen daardoor nauwer op elkaar betrokken raken.”

Bovenstaande citaten zijn afkomstig uit de discussie die in het midden van de negentiger jaren vorige eeuw werd gevoerd rond de invoering van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs.
Die wet maakte het mogelijk vanaf 1996 beroepsonderwijs, contractonderwijs en volwasseneneducatie in ROC’s  vorm te geven.
Dit jaar bestaat die wet dus 25 jaar en er valt dus een feestje te vieren.
Vraag is alleen waar dat feestje over gaat want ROC-vorming (de hoofdletters zijn er blijkbaar later ingeslopen) als ‘maatwerk per regio’ is inmiddels blijkbaar een achterhaald begrip.
De ‘normale omstandigheden’ zijn – vooral voor bestuurders – zodanig verdwenen dat niet langer het primaat van de regio geldt.

Want kijk eens naar het rijtje voorgenomen fusies:
– Friesland College  en de Friese Poort
– ROC Kop van Noord-Holland en het Clusius College (AOC)
– Horizon College en het Regio College
– Koning Willem I College en de Leygraaf
– Helicon, Wellant College en Citaverde (AOC’s).
Bezie je dit lijstje dan vraag je ja af of de titel ‘Regionaal Opleingen Centrum’ de lading nog wel dekt.
ROC Kop van Noord-Holland/ Clusius beslaat straks het gebied tussen den Helder en Aalsmeer, Helicon etc. heeft uitvoeringsplaatsen van Sittard tot Amsterdam. Dan kun je toch niet meer spreken nvan ‘Regionaal’!

Elders – een column in de MBO Krant – verbaas ik mij over het moment van de fusies. Waarom juist nu? Hebben de instellingen niet – post-corona – iets anders aan hun hoofd?  Bijvoorbeeld her- bij- en omscholing voor werklozen of degenen die dat dreigen te worden. Een herkenbare en kleinschalige studiecontext voor de initiële studenten die – als puber – maar moeilijke de Corona hebben doorstaan.
Iedereen weet toch hoeveel aandacht en tijd een fusieproces kost, hoezeer het afleidt van de ‘core bussiness’.
Een andere opmerking gold de naamgeving en het fusiejargon.
De AOC-fusie ‘Helicon, Citaverde en Wellant’ gaat ‘YUVERTA’ heten. Hoezo? Wie bedenkt zoiets en hoeveel geld kost het niet om de naam te vestigen, de logo’s te wijzigen en de alumni te informeren.
Dergelijke fusieprocessen – begeleid door externe consultants – leveren ook een merkwaardig nieuw jargon op: de mening van de medewerkers wordt gemeten via de zgn. ‘peilstokanalyse’.
Als ware zij een motorblok waarvan de peilstok (en wellicht een rood lichtje) aangeeft of de fusiemotor gesmeerd voortgang vindt.
Maar mochten zij (het personeel) iets op te merken hebben dan is het daartoe dienende e-mailadres ‘Nextlevel@—’ alsof je deel uitmaakt van een computerspelletje!

Tenslotte : als je de websites van de betrokken ROC’s mag geloven en  vooral de nieuwsberichten over de ophanden zijnde fusies dan valt een tweetal zaken op.
In de eerste plaats is er sprake van een zekere dubbelhartigheid. Aan de ene kant wordt er nadrukkelijk gewezen op de onvermijdelijkheid van de voorgenomen fusie.
De ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, de digitalisering, de vergrijzing en de noodzaak van een leven lang ontwikkelen’ maken de fusies welhaast onvermijdelijk. Doorpakken nu anders zijn we te laat !
Aan de andere kant verloopt een en ander ook op kousenvoeten: “een vooronderzoek naar een mogelijke (vergaande) samenwerking.” (citaat Friesland College).
Dus vooral niet te snel, niet te absoluut en niemand voor het hoofd stoten!

Het is van tweeën één: of het is een onomstotelijke noodzaak die geen uitstel duldt óf het is een zoekproces waarin alle opties nog op tafel liggen.
We gaan het zien over een paar jaar!
Maar ik voorspel u: de laatste optie (stop zetten proces) zal nergens gerealiseerd worden.
De Wet Educatie en Beroepsonderwijs zal wel blijven bestaan maar de term ROC is aan enige erosie onderhevig!

Haye van der Werf