Iedereen heeft of als leerling of als leraar wel goede herinneringen aan de momenten dat er in de klas werd voorgelezen. Gelukkig wordt er door veel kinderen van 8 – 12 jaar nog veel gelezen ondanks de concurrentie van internet en de televisie. Maar er is wel een langzame achteruitgang waar te nemen. Volgens gegevens van de Koninklijke Bibliotheek en de Leesmonitor blijkt dat in twee decennia de leestijd van volwassenen met 30% is afgenomen.
Door Ankie Cuijpers
Sinds 1955 is de kinderboekenweek een jaarlijks terugkerend evenement. Die week speelt een belangrijke rol in het stimuleren van kinderen tot het lezen van boeken Dit jaar wordt hij gehouden van 5 tot 16 oktober. Er is zelfs een website De Kinderboekenweek
In boekwinkels is het feest, bibliotheken organiseren speciale activiteiten en ook scholen investeren om het kinderboek te promoten. Niet alleen lezen is belangrijk voor de taalontwikkeling ook voorlezen heeft een positieve invloed op zowel de leesvaardigheid als de taalontwikkeling zoals onderzoek heeft aangetoond. Kinderen die al jong een achterstand oplopen halen die later moeilijk in.
“Omi wil jij mij voorlezen,” vraagt onze kleinzoon Ralph van bijna vier als hij de kleuterboekjes op de stapel volwassenenboeken ontdekt. Voorleesboekjes zijn van alle tijden. Zo vindt onze Ralph ‘Zeven kleine vrienden ’uit de serie Gouden Boekjes uit 1956, voor herhaling vatbaar. Zijn favoriete boek is ‘Mijn eerste boek over auto’s’ uit 1986. De inhoud vertoont de nodige slijtage; een teken dat zijn vader er dol op was. Het boekje is een voorloper van 3D, want de afbeeldingen kun je omhoog klappen zodat je diepte krijgt. Een leuke vondst. Hij nestelt zich op de bank naast mij en tijdens het voorlezen wisselt zijn blik van het boek naar ergens in de verte, vast naar een fantasiewereld die hij zelf creëert.
Uit onderzoek blijkt dat voorlezen al een positieve invloed op de taalontwikkeling van een baby heeft. Zelfs nog voordat een baby kan praten, maar niet eerder dan de leeftijd van vier maanden. Belangrijk is de manier waarop je voorleest de zogenaamde ‘parental style’. Het kind neemt het voortouw door het beantwoorden van open vragen en de ouder geeft feedback. De interactie vindt plaats op het niveau van het kind. Bij baby’s bestaat de interactie vooral uit het face- to- face- contact met de ouder. Na verloop van tijd ontstaat door het voorlezen een interactie buiten de kind-ouderrelatie bijvoorbeeld door aanmoedigingen zoals ‘kijk eens, een olifant’. Dit is belangrijk voor de ontwikkeling van de woordenschat.
Vrachtwagens rijden er ook veel op de wegen,
Op kruispunten en viaducten kom je ze tegen.
Ze brengen hun ladingen snel door het land
Naar winkels en misschien nog een andere klant.
“Dat is een vrachtwagen”, roept Ralph enthousiast als we op de laatste bladzijde van zijn favoriete boek beland zijn. Een mooie kans om zijn wereld en de wereld van het boek te verenigen. “Waar zijn jouw vrachtwagens?” Behendig glijdt hij van de bank, pakt een vrachtwagen, merk Dinky Toy, strekt zijn arm uit en toont trots het speelgoedexemplaar “Kijk omi, die is van opa geweest. “ Gezellig keuvelen we verder over auto’s, benoemen we kleuren en vormen, rijden we door het dorp en stoppen we voor een zebrapad. Soms botsen we, maar we tuffen vrolijk verder. Al is het meer racen wat Ralph laat zien. Omi’s rijden wat bedachtzamer.
‘Parental verbalisations’ wordt de verbinding tussen de fantasiewereld en de ervaring van het kind genoemd. Volgens onderzoek bevordert dit de ontwikkeling van de woordenschat en de complexiteit van de taal. Voorlezen draagt ook bij aan de emotionele ontwikkeling van een kind en dan gaat het niet alleen over de karakters van personen die het kind leert kennen in een boek. Een verhaaltje voor het slapengaan kan de emotionele band tussen ouder en kind versterken.
Tip:
Juf Maike beschrijft in haar blog acht redenen om voor te lezen. Een daarvan is rekenen. “Tijdens het voorlezen komen er allerlei rekenkundige begrippen voorbij, zoals klein-groot en voor- en achterkant en licht en zwaar. In veel (prenten)boeken speelt tellen een grote rol en zien de kinderen allerlei cijfers staan. Na het voorlezen kun je vaak betekenisvolle activiteiten met de kinderen doen, waardoor ze ook leren rekenen.”
Geef een reactie