Zo, dat zit er ook weer op. Kinderboekenweek 2016. Alle boeken weer terug naar de boekenkast. Alle oma’s en opa’s weer naar huis. Nu weer terug naar normaal. Natuurlijk gaan ze na de herfstvakantie wel weer lezen. Boeken genoeg in de kast en genoeg reclame gemaakt voor mooie titels.
Door Gerard Wegman
Maar is dat wel zo? Kan je er als leerkracht straks van uitgaan dat de meeste kinderen lekker vrij gaan lezen? Omdat ze lezen leuk vinden? Gedeeltelijk zal dat zeker lukken. In elke groep zit wel een aantal boekenwurmen die regelmatig naar de bieb gaan en zelf in staat zijn – mogelijk geholpen door bewust lezende enthousiaste ouders – om in een jaar een aardig stapeltje boeken te verslinden. Maar laten we eerlijk zijn: de meeste kinderen komen te weinig in de bibliotheek en lezen op school en thuis komt er niet echt van. Jammer, want lezen kan zo fijn zijn en is naarmate kinderen ouder worden ook een vaardigheid die flink ontwikkeld moet zijn, omdat via het lezen van teksten de woordenschat en het taalgevoel worden vergroot en bovendien allerlei informatie wordt opgenomen. Motiverende activiteiten rond boekpromotie in de klas zijn dus heel belangrijk!
“Meester, wilt u nog wat voorlezen?” Een vraag die me mijn hele onderwijsloopbaan regelmatig werd gesteld. Voorlezen vind ik zelf een heerlijk onderdeel van het leesonderwijs. Voorlezen lijkt steeds meer in de knel te komen. Op school moet de juf of meester in vijfeneenhalf uur aandacht geven aan een vol lesprogramma en begeleiding van kinderen die extra aandacht nodig hebben. Ouders werken en hebben wanneer ze thuis zijn met hun kinderen ook allerlei andere belangrijke zaken te doen. Voorlezen schiet er meer en meer bij in. Kinderen vermaken zich steeds vaker met twee duimen of laten zich door Spongebob allerlei wijsheden vertellen.
Het kost inderdaad moeite om tijd vrij te maken voor voorlezen. Wanneer we op school van het belang van voorlezen overtuigd zijn, moet het mogelijk zijn om structureel tijd voor deze activiteit te vinden.
En ook ouders worden regelmatig gewezen op het belang van voorlezen. Alleen al uit sociaal oogpunt. Is het niet heerlijk om dagelijks “verplicht” tijd vrij te maken om even lekker dicht bij elkaar een fijn boek voor te lezen en erover te praten. En – ook fijn – het boek dat uit is samen in de bieb om te ruilen voor weer een ander mooi boek om voor te lezen.
Ouders kunnen er niet vroeg genoeg mee beginnen.
https://www.boekstart.nl/waarom-voorlezen/
http://vadersvoorlezen.nl/over-voorlezen/
Overigens, vanwege de steeds grotere rol van oma’s en opa’s bij de opvang van hun kleinkinderen lijkt het voorlezen thuis weer in de lift te zitten.
Voorlezen helpt ook mee de woordenschat te vergroten. Niet alleen van Ans en Frans, maar vooral ook van Mo en Fatimah. Onder andere de Voorleesexpress probeert hier vanuit de bibliotheken met vrijwilligers bij gezinnen, waar Nederlands de tweede taal is, een slag te slaan. Een goede samenwerking tussen school en bieb lijkt hierbij een noodzaak.
http://www.lezen.nl/sites/default/files/kwestie%20van%20lezen%206_0.pdf
Al deze promotie om het voorlezen thuis te stimuleren mag niet verhullen dat de beste stimulans om leerlingen echt en graag aan het lezen te zetten het regelmatig voorlezen door de leerkracht is. Een goede voorleestechniek en juiste titelkeuze zijn daarbij natuurlijk belangrijke voorwaarden. Niets is daarnaast mooier dan kinderen die je vragen of ze het boek dat je voorleest van je mogen lenen om zelf te lezen of nog mooier … dat je ontdekt dat een kind het boek in de bieb geleend heeft en eerder dan jij de plot van het verhaal kent!
Dat is echt succes hebben en stimuleert om snel weer met een ander mooi, spannend of grappig boek te starten.
Mijn eigen voorleesboeken-top-10 (met een streep onder mijn) in willekeurige volgorde – als leerkracht in de bovenbouw van het PO:
- Meester van de zwarte molen, Otfried Preussler
- Tom Tippelaar, Annie M.G. Schmidt en Jan Marinus Verburg (illustrator!)
- Wim en Het 2e boek van Wim, Wim Hofman
- Het wonderlijke verhaal van Hendrik Meier en zes andere verhalen (vooral: De Zwaan!), Roald Dahl
- Dissus, Simon van der Geest / Odysseus, Imme Dros
- Het eiland in de Vogelstraat, Uri Orlev
- Boris, Jaap ter Haar
- Auww!, Veronica Hazelhoff
- Olle, Guus Kuijer
- De bloeddorstige badmeester en andere griezels voor kinderen, Hans Dorrestiijn
En natuurlijk is er nog veel meer. Kom maar op met jullie lijstjes.:
Natuurlijk kunnen leerlingen zelf ook geweldig voorlezen. Deelnemen aan de Nationale Voorleeswedstrijd (nu ook voor leerkrachten) kan voorlezen in de klas/in de school ook een boost geven.
Geja van der Nagel
Het is jammer dat de Nationale voorleeswedstrijd alleen voor groep 7 en 8 is. Wij hebben bij onze schoolvoorleeswedstrijd 2 talenten in groep 4 ontdekt die de strijd zo aan zouden kunnen gaan.
admin
Hallo Geja,
Je hebt gelijk. Wij laten bij ons op school de leerlingen van de groepen 6 ook meedoen. De winnaar van de groepen 6 wordt dan “aspirant-voorleeskampioen”. De oudervereniging heeft voor de winnaars van de groepen 6, 7 en 8 ieder een boekenbon van € 15 beschikbaar gesteld. De groepswinnaars worden in het bulletin aan de ouders bekend gemaakt. De aspirant-kampioen kan echter niet worden ingeschreven voor de landelijke wedstrijd. Die plek is voor de beste van de school (uit de groepen 7 en 8). De klassenkampioenen lezen voor voor een jury die bestaat uit de nummers 2 en 3 van elke groep. Het is even een organisatie, maar heel veel leerlingen doen mee. We starten hiermee in de kinderboekenweek en eind november is de schoolfinale.
Je bent natuurlijk helemaal vrij om voor de aspirant-kampioen alle leerlingen tot en met groep 6 mee te laten doen.
In ieder geval krijgt (voor)lezen op deze manier een flinke boost.
Veel plezier hiermee.
Groet,
Gerard Wegman