Dreamschool deel 2 aflevering 2 Pijn

Door Casper Hulshof

De neutrale kijker. Aan dat illustere, altijd vaag gedefinieerde individu dat in een niet geheel genderneutrale  bewoording ook wel bekendstaat als ‘de gewone man’, moest ik denken tijdens het kijken naar de tweede aflevering van Dreamschool. Wat moet de neutrale kijker, en daarvan zullen er vast veel zijn onder de ruim driehonderdduizend kijkers elke week, denken bij het zien van de combinatie tussen een de ongeduldige en vaak zich onbeschoft gedragende leerlingen, en het met engelengeduld overladen en immer stoïcijnse duo Lucia en Eric? Dit programma kijken is soms hard werken. Er wordt geruzied, getierd, gescholden, met deuren geslagen, en gehuild, en dat alles soms binnen een paar minuten waarna deze cyclus zich herhaalt. Dit jaar zou er wel eens een schepje bovenop gegooid kunnen worden: in een beschouwing in Trouw staat dat vier van de veertien leerlingen de eindstreep niet zullen halen. Op basis van de tweede aflevering is al een beetje te voorspellen om wie het zal gaan, maar een prettig vooruitzicht is het niet.

De tweede aflevering opent met een terugblik op het snel escalerende conflict tussen Lucia en Jade. Jade ‘wil positief doen’, maar dat lukt niet meer goed. Het tuinieren bevalt de overige leerlingen wel goed, Lodewijk Hoekstra kan tevreden zijn. Het is tijd voor een goed gesprek tussen Jade en Lucia, en dat volgt dan ook. Jade verwijt Lucia onachtzaamheid (“Je hebt mijn dossier gelezen, je was voorbereid!”). Misschien heeft die onachtzaamheid te maken met de hersenbloeding die Lucia zes weken voor het programma kreeg, ze is er nog van aan het herstellen (maar dit punt komt verder niet langs). Lucia vertelt over haar eigen jeugd. Haar oma vond haar te jongensachtig (“Jezus heeft een fout gemaakt!”) en tijdens haar professionele bokscarrière eiste een van haar tegenstanders dat Lucia een gendertest zou ondergaan. Dit alles zit bij Lucia heel diep. Jade voelt ook een dergelijke pijn. “Ik wou het supertrots aan mijn ouders vertellen, in plaats daarvan kreeg ik een doodsbedreiging naar mijn hoofd!” Het gesprek leidt tot verzoening, en de belofte van Lucia om “mijn best te doen om jou als vrouw te zien”. Een geamuseerde Jade stelt een beloning van 10 euro per ‘hij’-overtreding voor waarmee Lucia lachend akkoord gaat (“deal!”); de kou is (ik vermoed tijdelijk) uit de lucht.

We maken dit keer nader kennis met vier leerlingen: Junior, Romy, Gina, en Kim. Junior is 21, en heeft een moeilijke jeugd achter de rug. Zijn ouders scheidden toen hij vier was, en zijn tweede moeder sprak geen Nederlands. “Zij schold mij uit in het Engels, ik schold in het Nederlands terug.” Junior bezocht in 10 jaar tijd 9 internaten en instellingen, en werd definitief geschorst nadat hij een leraar in de buik schopte. Nu spendeert hij zijn tijd op een veel te klein kamertje en besteedt 10 tot 25 euro per dag aan blowen.  “Echt stoned word ik niet meer, jammer genoeg.” Junior maakt een fragiele indruk, maar het is ook duidelijk dat elke verandering in zijn leven op dit moment een verbetering is.

De eerste les in deze aflevering (de laatste van de dag) wordt verzorgd door danscoach Shaker, die vorig jaar ook van de partij was. Net als toen komt hij wat moeizaam op gang, maar als zijn dansles eenmaal loopt (na een indringend gesprek met de groep) loopt alles op rolletjes. Met name Junior heeft er moeite mee, vooral omdat hij totaal niet in conditie is. Dat is waarschijnlijk wat dagelijks blowen in een veel te klein kamertje met je doet. Trots verkondigt hij na afloop: “Ik vind het niet leuk om te doen, maar ik heb het toch gedaan” (wat me aan Pippi Langkous deed denken). Shaker ‘wil de schaamte voorbij’ en tot zijn eigen verrassing slaagt hij daar uiteindelijk in – zelfs de schuchtere Jade doet mee.

De volgende dag ontbreken tot de middag Salsa, Richard, en Iris. Mitchel ontbreekt om medische redenen, die nog een staartje zullen hebben. De anderen slapen door hun wekker heen. We beginnen met een les door Duncan Stuterheim, de man achter grote mega-evenementen als Sensation White en Thunderdome. Stuterheim is een self-made miljonair, die school nooit afmaakte omdat hij tijdens het examen betrapt werd op spieken. De ervaren Duncan (die zo nu en dan op ROC’s zijn verhaal vertelt) wil met de leerlingen een feest organiseren, wat met groot enthousiasme wordt ontvangen. Het gaat om een groot feest, de groep wordt ervoor gesplitst in de (elk even belangrijke) onderdelen productie, marketing, en planning. Deze activiteit is met name Romy op het lijf geschreven, dus het is duidelijk wie vanaf het begin hierin de leiding neemt – en het is te hopen dat de anderen dat van haar zullen accepteren. Romy is 18, en verveelde zich nadat ze (volgens de commentaarstem) ‘beneden haar niveau’ op het vmbo terechtkwam. Romy doet al een tijdje niets en zit regelmatig ‘aan de lachgas’. Ook Romy’s ouders verwijten zichzelf in het verleden te gemakkelijk ja te hebben gezegd (vooral na zeuren), en, net als de ouders van Tahir, niet streng genoeg geweest te zijn. Het zal interessant worden te zien of Romy’s ondernemersdroom wel realistisch is. De achtienjarige Gina is een heel ander geval. Zij kon naar de havo, maar ging vanwege haar vriendinnen naar de mavo (“De stomste keuze die ik kon maken”). Een schoolloopbaan vol spijbelen en ruzie volgde, waarna Gina uiteindelijk van school werd verwijderd. Haar copingstrategie is om alles weg te lachen. “Als je mij aan het huilen krijgt, dan is dat heel knap,” zegt ze stoer tegen Jade. De vaste Dreamschoolkijker weet nu wat we vrij snel te zien zullen krijgen.

Dat gebeurt echter nog niet in de volgende les, een les over muziek onder leiding van Leo Blokhuis. Blokhuis vindt het duidelijk doodeng. “Ik geef nooit les,” verklaart hij tegenover de leerlingen, die beloven hem niet op te zullen eten. Wat volgt is een lange, maar ook boeiende les over de roots van muziek, met name Jack wordt erdoor gegrepen (“Muziek is alles voor mij”). Blokhuis wil dat de leerlingen een podcast gaan maken. Tot mijn verbazing wist geen enkele van hen wat dit is. Ook het werken met Garageband op een Mac blijkt redelijk rampzalig te zijn: deze leerlingen hebben thuis duidelijk geen Macbooks of iPads tot hun beschikking. Daarnaast bleek al bij de eerste editie van Dreamschool dat je de computervaardigheden van de leerlingen niet moet overschatten. Leo kapt zijn les af en is niet blij, maar eigenlijk valt het allemaal wel mee: met een beetje geluk (en wat minder ICT) verloopt zijn tweede les een stuk beter.

De laatste les van de dag wordt gegeven door fotomodel en fotografe Kim Feenstra, die uitgebreid stilstaat bij haar eigen ‘shit’: een moeilijke jeugd in verschillende blijf van mijn lijf-huizen, een verkeerd vriendje die haar in de prostitutie deed belanden. Kim heeft vastgezeten voor mishandeling, drugs gebruikt en verkocht, en haar school nooit afgemaakt. Geen fraaie geschiedenis, die de leerlingen deels herkennen (Tamar: “Nu ben ik een beetje fan van haar, ze is best een bikkel.”) Rodney betuigt zijn respect aan Kim, het is gaandeweg duidelijk aan het worden dat deze beleefde jongen allerminst een typische Dreamschoolleerling is. Hij zit er misschien vooral vanwege zijn broer Mitchel, die met hartklachten kampt. Kim geeft de leerlingen een ogenschijnlijk eenvoudige opdracht: maak een selfie waarop je uitdrukt hoe je je nu voelt. Tahir trekt een flink schild om zich heen en weigert mee te doen, maar de anderen gaan aan de slag. Bij Gina barst (zoals voorspeld) de bom als Kim haar vraagt of ze een binnenvetter is. Lucia zegt erover: “Gina komt iets tegen wat het daglicht niet kan zien. Het doet te pijn.” en zinspeelt op Gina’s voortijdige vertrek. Of het zo ver zal komen?

Ik begon dit stuk met de neutrale kijker. Ik denk dat deze aflevering de kijker heeft verbaasd en geamuseerd, maar bovenal nieuwsgierig zal hebben gemaakt naar het vervolg: welke leerling strandt voor het einde van de achtste aflevering? Hoe zal het Gina vergaan? En wat is de oorzaak van de keiharde confrontatie op dag 7, waarmee aflevering 1 begon?