Schat ik de impact van Pokémon GO voor het onderwijs verkeerd in?

Door Wilfred Rubens

Onlangs kreeg ik via Twitter forse kritiek op mijn kritische beschouwing van de relevantie van Pokémon GO voor het onderwijs. In deze blogpost ga ik in op de argumenten.

Een paar dagen geleden herblogde Komensky Post mijn bijdrage Hoe relevant is Pokémon GO voor het onderwijs?  die

Afbeelding iCulture

ik op 13 juli 2016 schreef. In deze bijdrage uit ik mijn ergernis over het feit dat sommige mensen weer roepen dat we weer een revolutionaire technologie voor het onderwijs te pakken hebben. Ik benoem daarin ook redenen die mensen aangeven om de opkomst van dit spel toe te juichen, maar ook verschillende bezwaren.   Ik eindig mijn bijdrage met:

De relevantie van de game voor het onderwijs is op dit moment vooral als casus op het gebied van mediawijsheid. Daarbij valt me op hoe hardleers wij als mensen zijn. Keer op keer weten grote groepen gebruikers zichzelf niet te matigen, met de nodige nadelen en risico’s als gevolg. Als we nu eens vanaf het begin dergelijke games selectief zouden spelen, dan zou het plezier groter zijn.

Zondagavond en gisterochtend was dit reden voor Piet van Schaick Zillesen (@pietvsz) om te stellen

• dat ik niet open sta voor de mogelijkheden onderwijs aan te laten sluiten bij de belevingswereld van leerlingen,
• dat ik onvoldoende de mogelijkheden van nieuwe technologie zie (hetgeen Annet Smith -@annetsmith- de uitspraak doet ontlokken: “Nou breekt mijn klomp”),
• dat ik over het algemeen goede stukjes schrijf, die aansluiten bij de huidige praktijk, maar dat ik weinig gevoel heb voor “out of the box”.

Piet licht zijn oordeel ook toe:

• Pokémon GO is een eyeopener voor velen die nog geen kennis hebben genomen van augmented reality.
• Pokémon GO laat zien wat mogelijk is. Iedere nieuwe technologie heeft volgens hem zo’n zgn ‘ killer-app’ nodig om door te breken.
• Pokémon GO moet niet als game in onderwijs worden ingezet, daar is het niet voor bedoeld en ontworpen, maar het is zeker geschikt als actueel thema om bij aan te sluiten op tal van plaatsen in het curriculum, want het leeft.
• Pokémon GO inspireert om augmented reality te maken, die wel kan worden ingezet.

Hij mist deze argumenten in mijn bijdrage, en vindt de blogpost daarom van weinig visie getuigen.

Ik probeer al vele jaren op een positief-kritische manier te kijken naar de mogelijkheden van ICT voor leren, opleiden en onderwijs. Daarbij probeer ik nieuwe technologieën op hun pedagogisch-didactische merites te beoordelen. Dat leidt tot positieve, maar ook kritische bijdragen. Over serious games, augmented reality, gamification en virtual reality ben ik over het algemeen positief. Ik zie ook veel mogelijkheden voor smartphones, maar vind wel dat ze in de klas zeer selectief gebruikt worden. Check de tags over serious games, gamification, augmended reality, virtual reality en smartphone maar. Ik ken ook verschillende mensen die vinden dat ik te enthousiast over de mogelijkheden van ICT voor leren ben.

Verder wijs ik wel graag op het risico om door te slaan in het gebruik van nieuwe technologie. Zo merk ik zelf dat sociale media en notificaties erg kunnen afleiden. Ik ben mede gestopt met Foursquare omdat mijn omgeving zich ergerde aan het feit dat ik eerst incheckte voordat ik een gesprek aanging. Zelf erger ik me ook als ik in gesprek ben met mensen die ook proberen online met anderen te converseren. Ik heb een vriend ooit gedreigd dat hij de drankrekening moest betalen als hij nog 1x zijn smartphone zou pakken. We waren met z’n vieren en dronken Trappist. Het hielp, dus. Op straat zie ik met regelmaat gevaarlijke situaties doordat mensen achter het stuur of op de fiets met hun smartphone bezig zijn. Verder laat ik Piets oordeel over mij voor wat het is.

Piets inhoudelijke reactie vraagt wel om een serieus weerwoord (en ik vind Twitter daar niet geschikt voor).

Zoals gezegd ben ik zelf geen online gamer. Ik besteed veel tijd online, en wil de rest van de tijd graag aan andere zaken besteden. Ik vind het uiteraard prima als andere mensen wel veel plezier besteden aan online spellen, zoals Pokémon GO. Iedereen mag zelf weten wat ie in zijn vrije tijd doet, zolang ie een ander daar maar niet mee schaadt. Pokémon GO heeft als bijkomend voordeel dat mensen naar buiten gaan, en bewegen. Ik noemde dat al in mijn eerdere blogpost.

Pokémon GO is voor veel mensen inderdaad de eerste kennismaking met augmented reality.  Volgens Piet heeft elke toepassing zo’n ‘killer app’ nodig. Het eerste gedeelte klopt inderdaad. Het is echter maar de vraag of toepassingen als AR Learn of GameOn2PlayOut nu aan populariteit winnen. Pokémon GO kan ook verkeerde verwachtingen omtrent augmented reality en serious gaming wekken. De meeste didactische toepassingen van augmented reality en serious gaming zijn een stuk saaier en complexer. Leren is immers niet alleen een lolletje, en vaak hard werken.

Ik heb ook altijd een hekel gehad als het gaat om hypes bij nieuwe technologie. Nieuwe technologieën worden met regelmaat met te hoge verwachtingen geïntroduceerd. Niet zo zeer altijd door de ontwikkelaars zelf, maar door de schil van opiniemakers en consultants er om heen. We hebben dat bijvoorbeeld gezien met het internet zelf, met Second Live, met de iPad, met massive open online courses, in mindere mate met de cardboards en nu dreigt dat met Pokémon GO ook te gebeuren. De verwachtingen dat dergelijke technologieën “will revolutionize education” zijn nog nooit waargemaakt. Dat kan als een boemerang gaan werken, en leiden tot teleurstellingen. Dit komt de acceptatie van ‘technology enhanced learning’ niet ten goede.

Piet meent dat Pokémon GO als actueel thema op school aandacht zou moeten krijgen. Daar ben ik het mee eens. Dat bedoel ik ook met Pokémon GO als casus voor mediawijsheid. In het rekenonderwijs kun je ook gebruik maken van Pokémon als voorbeeld. Ik ben het met Piet eens dat je Pokémon GO niet als game in het onderwijs zou moeten inzetten. Ik ben overigens niet tegen het gebruik van reguliere games als je er leerresultaten mee kunt behalen. Al moet je daar ook mee uitkijken. Vanochtend kwam ik bijvoorbeeld de volgende uitspraak van John Moravec tegen:

Ik geloof er ook niet in dat jongeren er in trappen dat je saai onderwijs ‘opleukt’ met games.

Inspireert Pokémon GO dan tot het zelf ontwikkelen van augmented reality, zoals Piet stelt? Dat is maar de vraag. Wellicht wel, wellicht niet. Het is ook afhankelijk van de complexiteit van educatieve augmented reality-toepassingen.

Ik ben al met al minder optimistisch over de positieve impact van Pokémon GO op de acceptatie van augmented reality en serious gaming in het onderwijs, dan Piet van Schaick Zillesen. Als de hype over (half) jaar voorbij is, kunnen we de balans opmaken.

This content is published under the Attribution 3.0 Unported license.

Wilfred Rubens houdt zich als zelfstandig en onafhankelijk adviseur bezig met het versterken van leren en ontwikkelen met behulp van ICT.
Dit artikel verscheen kort eerder op zijn blog http://www.te-learning.nl/blog/