Over formatief toetsen schreven we in KomenskyPost al eerder. In het onderwijs is steeds meer belangstelling voor het toetsen zonder cijfers. Docenten wisselen ervaringen uit of raadplegen collega’s via Facebook ‘Actief leren zonder cijfers’. Bijscholing is ook mogelijk via cursussen van diverse aanbieders of gratis via een MOOC zoals ‘Toetsen voor leren in de praktijk’ van de Open Universiteit.
Jörgen van Remoortere, wiskundedocent, diende bij het Lerarenontwikkelfonds een aanvraag in voor een project over formatief toetsen. Als gastblogger vertelt hij over dit plan.
Op de valreep van de aanmeldingstermijn, heb ik toch een — nu blijkt succesvolle — poging gewaagd ons plan voor komend schooljaar als initiatief in te dienen.
Ons plan voor komend schooljaar behelst het bevorderen van leren zonder daar cijfers aan te koppelen. We gaan dat starten in één vwo brugklas vanuit verschillende vakken.
Door het toetsen voor cijfers los te laten en te gaan werken met leerdoelen & formatieve toetsen (formatieve evaluatie) zal een leerling meer eigenaarschap tonen…
De huidige manier van toetsen (achteraf & summatief) bevordert het leren onvoldoende. Door het loslaten van het geven van cijfers en meer formatief te toetsen en daarbij veelvuldig gebruik te maken van feedback/feedforward/feedup ontstaat er een andere cultuur & discipline van leren.
We verwachten een duidelijke meerwaarde, het echte, diepe leren.
Leerlingen ervaren momenteel een hoge mate van toetsdruk. Het leren vindt meestal plaats in de dagen voor de geplande toetsdatum. Een leerling krijgt dus niet op tijd en onvoldoende feedback op zijn leervorderingen. Feitelijk weet de leerling vaak pas na de toets waar hij/zij staat in het leerproces van het betreffende thema/vak. De leerling heeft in de lessen onvoldoende focus/motivatie/zicht op de te halen leerdoelen en wordt veelal niet betrokken in die leerdoelen. Door het toetsen voor cijfers los te laten en te gaan werken met leerdoelen & formatieve toetsen (formatieve evaluatie) zal een leerling meer eigenaarschap tonen & ervaren en van daaruit ook veel gerichter (persoonlijk) aan het leren gaan met de verschillende opties (differentiatie) die de docent kan bieden. Er wordt veel gebruik gemaakt van peerfeedback, waardoor samenwerking bevorderd wordt.
Wat het op kan leveren?
- Het leerrendement neemt toe;
- Leerling maakt eigen keuzes (motivatie/eigenaarschap)
- De docent heeft veel meer zicht op waar leerlingen zich bevinden;
- De docent kan dus zijn lesprogramma daar veel beter op af stemmen (differentiatie);
- De ouders en leerlingen ervaren minder spanning van toetsen thuis.
Ontwikkeling van onderwijs:
Het leren van de leerling komt veel meer centraal te staan dan in de huidige & traditionele busopstelling waarin de leerlingen het leerprogramma en lestempo van de docent volgen. Er is geen sprake meer van leren voor de toets, waardoor teaching to the test voorkomen wordt.
Differentiëren en gepersonaliseerd leren zijn thema’s waar momenteel over gesproken wordt als richtinggevend voor onderwijsontwikkelingen. Deze aanpak draagt daar aan bij en zorgt mede voor realisatie van die thema’s. Zoveel mogelijk zal gezocht worden welke ICT op welke manier een zinvolle bijdrage kan geven (bijv. digitaal portfolio, rubrics, formatieve testen etc)
We zullen veelvuldig gebruik maken van de samenwerking die al bestaat in de facebook groep Actief leren zonder cijfers. We borduren voort op de ervaringen van de eerste ‘try-outs’ die dit schooljaar al zijn opgedaan.
Jörgen van Remoortere is wiskunde docent op de locatie Leiderdorp van Visser ‘t Hooft Lyceum.
Geef een reactie