Online lesgeven in Beijing: voorbeeld met heel praktische tips

Door Tessa Scholten

Je denkt vast: niet weer een artikel over het coronavirus! Helemaal begrijpelijk. Toch zie ik in Nederland iets gebeuren wat ik ook in China van dichtbij heb meegemaakt. Het begint met een simpel afgelast evenement, maar langzamerhand komen er steeds stevigere maatregelen. Een maatregel waar heel veel mensen op zitten te wachten is het sluiten van alle scholen. De voorzitter van de Nederlandse schoolleiders had hiervoor gepleit, maar vooralsnog is dit nog niet het geval. Universiteiten en hogescholen hebben al wel stappen ondernomen. Ik denk zelf dat de basisscholen en middelbare scholen nog gaan volgen. Online lesgeven zal wellicht onvermijdelijk zijn. Vandaar dat ik toch dit artikel schrijf.

Sinds ongeveer een maand geef ik online les aan mijn leerlingen in China. De scholen zijn daar nog voor onbepaalde tijd dicht aangezien er nog steeds mensen geïnfecteerd worden. Ik moest destijds een enorme omslag maken in mijn lesgeven: van interactief contact in een klaslokaal moest ik nu opeens op afstand mijn leerlingen zien te interesseren voor Karel de Grote. Lijkt onmogelijk toch? Het ging in het begin dan ook niet allemaal van een leien dakje en daarom schrijf ik dit artikel. Ik hoop door het delen van mijn ervaringen hier toch een of twee docenten mee te kunnen helpen.

Online platform

Zoals bijna elke school heeft mijn school een online platform waar docenten het huiswerk uploaden, cijfers invoeren en de aanwezigheid van de leerlingen bijhouden. Platformen zoals Magister, itslearning, Somtoday en Blackboard kunnen allemaal uitstekend gebruikt worden als er uiteindelijk online moet worden lesgegeven. De afgelopen jaren is het onderwijs steeds meer gaan leunen op digitale middelen, iets wat nu dus heel goed van pas gaat komen.  Helaas valt door online lesgeven wel het mooiste aspect van het onderwijs weg: het interpersoonlijk contact met docenten en leerlingen. Gelukkig is ook hier een digitale oplossing voor, al kan het in het begin even onwennig zijn.

Zoom

De eerste week gaf ik les aan de hand van Skype. Het is een prachtig programma, maar na een goed gesprek met de leerlingen en de school zijn we uiteindelijk overgestapt naar ‘Zoom’. Dit bleek een hele slimme zet. In de volgende alinea’s zal ik uitleggen hoe Zoom werkt en waarom het een fantastisch middel is om te gebruiken.

Gratis en simpel in gebruik

Een groot voordeel van Zoom: het is gratis. Er zijn betaalde versies, maar het gratis ‘Basic’ pakket heeft mij tot nu toe alles gegeven wat ik nodig heb. Ook docenten die digitalisering van het onderwijs niks vinden, zullen niet door dit programma overdonderd worden. Je maakt een account aan via www.zoom.us, zet het programma op je mobiel, laptop of iPad en je kunt je eerste ‘meeting’ gaan voorbereiden. Wanneer je als docent het programma opstart zal je de volgende opties zien: ‘New meeting’, ‘Join’, ‘Schedule’ en ‘Share Screen’. Wanneer je op ‘Schedule’ klikt kun je je eerste les plannen!

Je geeft de les een naam en kiest ervoor wanneer je hem wilt laten plaatsvinden. Ik maak elke week een nieuwe ‘meeting’ aan en stuur de link dan door naar mijn leerlingen. Je kunt er ook voor kiezen om een ‘recurring meeting’ te doen waarbij de Meeting ID en instellingen altijd hetzelfde blijven. Ik zet op mijn meetingen altijd een wachtwoord zodat niet iedereen ongestraft het gesprek in kan gaan. Je kunt de instellingen invullen zoals je zelf wilt. Zo heb ik in mijn instellingen de camera’s van mijn leerlingen uitgezet, maar je kunt ze natuurlijk ook aanzetten. Het is van belang om naar de ‘Settings’ te kijken in je account omdat elke docent andere voorkeuren heeft!

Als je de leerlingen wilt uitnodigen voor de les kun je bovenin het scherm kiezen voor het tabblad ‘Meetings’. Daar zullen alle aankomende lessen staan. Zo zie je op de afbeelding hieronder dat mijn eerste les geschiedenis al gepland staat. Als je klikt op ‘Show Meeting Invitation’ krijg je de details van de meeting te zien, met daarbij de link die je kunt delen met je leerlingen. Wanneer je de meeting wilt starten druk je heel simpel op de button ‘Start’ (dit kan op de website of in de app)De link die je aan de leerlingen stuurt (via welk platform dan ook) kunnen ze invoeren op hun mobiel, laptop of iPad. Je kunt de link ook delen met je leerlingen in Zoom. Als je klikt op het tabblad ‘Contacts’ in de app, kun je de leerlingen toevoegen in een groepsgesprek door een ‘Channel’ aan te maken. Deze ‘Channels’ kunnen handig zijn als je de leerlingen documenten, filmpjes of foto’s wilt sturen. Ik gebruik dit zelf niet, aangezien je daar vaak al een online platform voor hebt.

Wanneer de leerlingen de link hebben ingevuld kunnen ze in de meeting komen. Ze moeten dan nog wel de ‘Meeting ID’ invullen. Die staat ook bij de details van de meeting. Hieronder zie je hoe dat er voor de leerlingen uitziet.

Efficiënt

Het grootste nadeel van Skype was het aantal leerlingen met wie ik tegelijkertijd kon praten. Mijn klassen werden samengevoegd, waardoor ik les moest gaan geven aan 60 leerlingen tegelijkertijd. Skype kon zulke aantallen niet aan, maar Zoom kan dat wel (wel tot 100 mensen tegelijkertijd!) Je denkt nu misschien: 60 leerlingen! Dat is toch chaos? Dat valt dus mee! Je hebt als docent namelijk de functie om de microfoons van de leerlingen te besturen. Je kunt ze ‘muten’ en ‘unmuten’. Je kunt ze dus aan of uit zetten. Zo heb je als docent dus ook de mogelijkheid om de leerlingen gericht vragen te stellen. Natuurlijk is er ook gewoon de optie om 1 op 1 les te geven. Dit kan ook handig zijn als leerlingen met elkaar willen overleggen over de opdrachten.

Zoals je op de homepage kunt zien, zie je dat er bij ‘Leerling 1’ een microfoontje en video staat. Als docent kun je hierop klikken om ze aan of uit te zetten. Je hebt ook de optie om alle microfoons in 1x uit te zetten (dat lukt je in een klaslokaal niet!)

De docent kan tijdens de meeting er ook voor kiezen zijn scherm te delen. Dat wil zeggen dat de leerlingen kunnen meekijken op zijn/haar mobiel, laptop of iPad. De docent klikt op ‘Share Screen’ en heeft vervolgens de optie om verschillende schermen te delen. De docent kan bijvoorbeeld het huiswerk laten zien, een PowerPoint of de Whiteboard functie gebruiken.

Ook kan de docent de rechten van zijn scherm delen met de leerlingen. Zo kunnen de leerlingen bijvoorbeeld aantekeningen aanvullen in de PowerPoint van de docent. Hieronder zie je dat de leerling rechten van de docent heeft gekregen (de docent maakt de leerling de ‘host’). Je kunt een leerling een host maken door op zijn naam te klikken. De leerling kan ervoor kiezen om zijn scherm te delen, maar kan bijvoorbeeld ook zijn eigen Whiteboard openen. De rest van de klas kijkt dan mee naar het scherm van de leerling. Hieronder een van mijn kunstwerken:

De leerling kan ook andere dingen delen. Zo kan hij foto’s, documenten, etc. delen in de groep.

Ik zelf kies ervoor niet te veel te delen, hetgeen wat ik deel doe ik in de ‘Chat’. Zo zet ik daar vaak kernwoorden in of documenten die mijn leerlingen op dat moment moeten openen. Hierboven zie je waar je de ‘Chat’ kan vinden.

Leerzaam

Online lesgeven is an sich al leerzaam, maar doordat je alle meetings kan opnemen kunnen de leerlingen de besproken lesstof ook terugkijken in hun eigen tijd. Nadat de meeting voorbij is zal de video opgeslagen worden, waarna de docent deze online kan zetten. Ik vind dit persoonlijk een van de fijnste middelen, aangezien ik zo ook kan zien hoe ik het er zelf vanaf heb gebracht. Hieronder zie je een balk die je zult zien tijdens je meeting. Druk op ‘Record’ om je les te filmen. Je kunt zelf kiezen waar je video’s opgeslagen gaan worden. Ik heb ervoor gekozen om het op te laten slaan op mijn computer. Je kunt dit aanpassen bij ‘Settings’ in je account.

Toch interactie!

Voor vakken zoals wiskunde of economie kan het heel erg handig zijn om de leerlingen in grafieken of dergelijke te laten tekenen. Zoals ik al verteld had kan de docent zijn rechten afstaan en andere leerlingen de ‘host’ maken. Natuurlijk op eigen risico ;-), want taferelen zoals hieronder zullen vast voorkomen:

Je kunt ook alle leerlingen het scherm laten overnemen door gebruik te maken van de optie ‘annoteren’. Wanneer je op ‘Share Screen’ (om je scherm te delen) hebt gedrukt heb je de optie om te klikken op ‘annotate’. Je kunt de leerlingen bijvoorbeeld in je PowerPoint laten typen.

Verdere functies

Wachtruimte

Er zijn nog wat andere functies die je wellicht aanspreken. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om je leerlingen in een ‘wachtruimte’ te laten zitten voor je de les begint. Je kiest er pas voor je les te beginnen wanneer elke leerling online is. Kan erg prettig zijn als je een energieke klas hebt ;-).

‘Rename’ je leerlingen

We kennen allemaal wel die grappenmakers die tijdens Kahoot! een grappige naam invullen. Dit zal ongetwijfeld ook tijdens het online lesgeven gebeuren. Gelukkig heb je een optie om de leerlingen zelf een naam te geven. ‘Kroket55’ noem je nu gewoon dus ‘Joep’. Je hoeft alleen maar op de naam van de leerling te klikken om hem aan te passen.

Handopsteken

Zoals in een echt klaslokaal hebben de leerlingen de optie om hun hand op te steken via ‘Raise hand’. De docent krijgt een seintje op zijn scherm en kan ervoor kiezen om de hand van de leerling omlaag te doen en zijn/haar vraag te beantwoorden.

Maar er is nog zo veel meer…

Er zijn oneindig veel opties, maar je zult ze vast niet allemaal nodig hebben. Je kunt bijvoorbeeld de meetingen nog weer opsplitsen in kleinere groepjes, keyboard shortcuts gebruiken, herinneringen aanzetten etc.

Het lijkt misschien wat veel (en het is ook lastig om dit middels een artikel uit te leggen) maar het valt echt mee. Het beste wat je kunt doen is om een uurtje met wat collega’s naar de app te gaan kijken. Probeer de functies uit, klik op wat knopjes en zie wat je allemaal kan ontdekken! Oefening baart kunst.

Note: wanneer je met drie of meer leerlingen in een meeting zit is de maximumtijd van de meeting 40 minuten (bij het ‘Basic’ pakket). Mocht je vragen hebben dan mag je altijd een bericht sturen. Gebruik daar voor ons reactieformuler. Hieronder vind je een video van meester Sander die het ook visueel nog even uitlegt!

Heel veel succes!

Tessa Scholten geeft les (nu online) op een internationale school in Beijing aan leerlingen van 15 tot 18 jaar. Zij is momenteel in Nederland en hoopt weer terug te keren en heeft de website https://www.tessable.com/het-coronavirus-online-lesgeven/?fbclid=IwAR1eBkvjHMDIdBeAtL46AlZ1_NNOpA04jBfIlf6goJxeoq4pQw8vJR9ubvY . Over haar ervaringen heeft zij een blog bijgehouden https://www.tessable.com/22-ring-ring-ring/