Haye van der Werf
Met nauwelijks onverholen trots kondigt de MBO Raad 16 juli aan dat op 3 september a.s. het MBO Jaar ‘met een grandioze Nationale Opening’ door Koningin Maxima van start gaat. *
Daarmee is in vier jaar tijd opnieuw een ‘hot shot’ geëngageerd om deze jaarlijkse start luister bij te zetten.
Immers Koning Willem Alexander en Mark Rutte gingen haar reeds voor en zo’n ‘celebrity’ garandeert publiciteit en als het even kan – rampen elders daargelaten – een item in het 8-uurjournaal.
Op de burelen van de MBO Raad moet dan ook lichte paniek zijn uitgebroken toen ze maandagmorgen 30 augustus de Volkskrant open sloegen. Immers, prominent op pagina 2 de kop: “Mbo’s gaan ook na corona verder met online onderwijs, tegen de wil van de Kamer.”
Maar dat niet alleen: in het kielzog van de Volkskrant was ook het ochtendprogramma op Radio 1 deels gewijd aan dit item. Compleet met een gesprek met Ron Kooren (Voorzitter RvB Albeda College) die veel moeite deed de kern van de boodschap te relativeren en vooral de indruk wilde wegnemen dat het management van de instellingen daartoe had besloten.
Nog even beluisteren.
Volgens het artikel en de radio-uitzending zouden minstens vijf ROC’s het nieuwe onderwijsjaar beginnen met onderwijs dat geheel of gedeeltelijk online wordt gegeven. Dit ondanks de door de Onderwijsraad en de Sociaal-Economische Raad geuite zorg over hetzelfde online onderwijs. Dat zou immers leiden tot schade voor het mentale welzijn van de studenten en onderwijsachterstanden.
De Kinderombudsman deed al eerder (4 juni) een oproep aangaande de noodzakelijke sociale functie van het MBO post-corona, maar eindigde haar brief nog positief: ”Ik heb kennisgenomen van de scenario’s die zijn opgesteld voor de start van het studiejaar 2021/2022 en ik ben verheugd dat mbo-scholen wordt geadviseerd om uit te gaan van het basisscenario waarbij vooral fysiek onderwijs wordt gegeven.”
En sterker nog: het geuite voornemen tot online onderwijs staat ook nog eens haaks op de onlangs in de kamer aangenomen motie-Kwint die stelde dat alleen ‘onder dwingende omstandigheden en bij hoge uitzondering’ onderwijs online zou mogen plaatsvinden.
Laat ik vooropstellen dat ik niet zozeer wil ingaan op de didactische aspecten van het voornemen van de onderhavige ROC’s. Daarvoor kunt u beter terecht bij het artikel van Wilfred Rubens gisteren in KomenskyPost.
Ik heb ook niet zozeer een oordeel over de motie Kwint die wat vreemd overkomt in het licht van de alom geprezen uitkomsten van de commissie Dijsselbloem “Tijd voor onderwijs” (2007): “De overheid gaat over ‘het wat’; het onderwijs gaat over ‘het hoe’”.
Waar het mij om gaat is het tijdstip van de uitspraken en de coördinatie binnen het MBO.
Want je moet toch als management van de geciteerde ROC’s deze zomer onder een steen hebben geleefd of zonder internet op de Bermuda’s als je al de pleidooien over ‘nabijheidsonderwijs’ hebt gemist. De oproepen van de universiteiten en hogescholen om beëindiging van de Coronabeperkingen, de cri-de coeur van de Kinderombudsman en de talloze persoonlijke ontboezemingen van studenten op televisie en in de dag- en weekbladen. Dat alles moet je zijn ontgaan als je op dit moment tot dit soort uitspraken komt.
Uitspraken die dus tot de nodige schrik leidden op de burelen van de MBO Raad.
Weliswaar zijn ze daar gewend dat het MBO-veld een kruiwagen vol kikkers is, maar het moet natuurlijk niet te gortig worden.
Niet voor niets was Adnan Tenkin (voorzitter MBO Raad) er dan ook als de kippen bij om nog dezelfde ochtend op de website van Raad te reageren: “Geen discussie: ‘Natuurlijk blijft fysiek onderwijs de norm in het mbo’”.
Daarmee lijkt de discussie – zoals bij vele hypes – voorlopig gesloten, maar misschien doet hij er goed aan Koningin Maxima nog even in haar speech voor 3 september hierover te laten zeggen: “Het was een beetje dom!”
Haye van der Werf
Redacteur Komensky Post.
* Wilt u de livestream meekijken, dan kunt u zich aanmelden via
www.ditismbo.nl .
3 september 11.30-12.30 uur.
Haye van der Werf
Geachte heer van der Leij
Dank voor uw reactie.
Maar voor de goede orde even dit: ik heb geen enkele uitspraak gedaan over de didactische en/of onderwijs-effectieve aspecten van online of hybride onderwijs
Daarvoor heb ik bewust verwezen naar het artikel van Wilfred Rubens in deze Komensky Post.
En wat de motie-Kwint betreft: gegeven ‘Tijd voor Onderwijs’ van Dijsselbloem had de Kamer zich sowieso niet met het ‘hoe’ moeten bemoeien en als ze al een kanttekening plaatsen dan maar het liefst op basis van expertise!
Waar het mij om ging is de onhandigheid van de genoemde Colleges van Besturen.
Die nog voor een grondige evaluatie van de afgelopen Corona-periode richtinggevende uitspraken doen.
Bovendien op een moment dat teams en deskundigen nog niet in staat zijn geweest – op basis van die evaluatie – nieuwe effectieve leertrajecten, onderwijs- en sociale contexten te ontwerpen. Waarin naar alle waarschijnlijkheid ‘online’ ook een rol zal spelen.
Dat lijkt me – ook door de ontstane ophef – een ‘beetje dom’.
Aryan van der Leij
Je kunt je natuurlijk afvragen wie er nu een beetje dom, of liever gezegd kortzichtig is. Het is iedereen duidelijk dat praktijkonderwijs uiterst lastig via ZOOM is te geven. Daar komt nu dus gelukkig een einde aan. Het is ook iedereen duidelijk dat leerlingen er behoefte hebben om elkaar te zien, werkelijk contact te hebben met hun docenten en weer in de ruimte binnen en om de school te kunnen verblijven. Maar je moet al een flinke tijd onder een steen hebben gelegen als je niet in de gaten hebt dat we niet meer in de 19de of 20ste eeuw leven, maar in de 21ste. Met de moderne middelen die inzetbaar zijn voor onderwijs. Als je dat wel de gaten hebt en ook de ervaringen met ZOOMonderwijs kent, krijg je in de gaten dat er vakken zijn die heel goed (en wellicht zelfs beter) op die manier kunnen worden overgedragen. Als je dan toch die steen van je hebt afgeschud, dan weet je ook dat de achterstanden waar Kwint het over heeft, er al decennia lang zijn en maar voor een klein deel toe te schrijven zijn aan de pandemiebeperkingen. En dat de ervaring leert dat die invloed van soortgelijke rampen, waarbij leerlingen maandenlang geen of beperkt onderwijs hebben gehad (denk aan natuurrampen als Katrina of aardbevingen zoals in Nieuw Zeeland of, dichter bij huis, de hongerwinter in de Randstad), door enthousiaste inspanning en extra aandacht voor wat er gemist is, in een tijdsverloop van maanden verdwijnt. Wellicht nog sneller, want juist de 24/7 bereikbaarheid via internet, gecombineerd met fysieke les, kan daar een flinke stimulans voor zijn.