ICT in de verkiezingsprogramma’s langs de meetlat.

Door Gerard Wegman

Deze Tweede Kamerverkiezingen zullen het beleid voor de komende vier jaar op allerlei terreinen bepalen. Onder andere voor het onderwijs. Welk aandeel heeft onderwijs in alle mooie plannen die de partijen in hun verkiezingsprogramma’s hebben neergelegd? En zijn er ook partijen die specifiek het onderwerp ict in het onderwijs aanroeren? KomenskyPost focust zich op dit ict-aspect. Onder deze bijdrage vindt u een link naar een breder commentaar op de onderwijsparagrafen door Steven Geurts.

Hieronder een samenvatting over onderwijs en ict in verkiezingsprogramma’s en de links die je naar het betreffende programma leiden. Ga dus zelf op zoek naar de details. Ict in het onderwijs in de meest relevante partijprogramma’s in volgorde van de kieslijst:

VVD
Basis- en voortgezet onderwijs
Mede dankzij digitale hulpmiddelen kunnen we persoonlijker onderwijs geven. Door een adaptieve leeromgeving kunnen lessen voor elk kind bijvoorbeeld interactiever worden.
■ De rekentoets moet meetellen bij het behalen van een diploma. Daarnaast moeten onder andere digitale vaardigheden, ondernemen en samenwerken een vaste plek in het onderwijs krijgen. In het basisonderwijs moet er meer aandacht worden besteed aan techniek en praktische vaardigheden
■ Op basisscholen kunnen ook vakleerkrachten, die bijvoorbeeld techniek, ICT en Engels onderwijzen, worden ingezet. In het voortgezet onderwijs hebben alle docenten bij voorkeur een master gevolgd.
■ Organisaties als Kennisnet en SURF kunnen kennis over ICT en digitalisering delen en instellingen begeleiden. Door deze slimme samenwerkingen zorgen we dat we concurrerend blijven en blijven meedingen bij het verkrijgen van onderzoeksbudgetten.
Verkiezingsprogramma

PvdA
In de vijf pagina’s van de onderwijsparagraaf van de PvdA wordt nergens gerefereerd aan ict-toepassingen.
Verkiezingsprogramma

PVV
Zoals beloofd beslaat het verkiezingsprogramma van de PVV slechts een A4tje. Op dit blad is het woord onderwijs helaas niet te vinden. Wel ergens het woord school.
Verkiezingsprogramma

SP
In 12 beknopte punten op anderhalve pagina worden hier hoofdlijnen van beleid beschreven. Bijvoorbeeld over schoolzwemmen en jeugdgevangenissen, maar helaas niets over ict en onderwijs.
Verkiezingsprogramma

CDA
Het verkiezingsprogramma van het CDA heet dit keer: Keuzes voor een beter Nederland.
In punt 3.3 komt het onderwijs aan bod:
Het CDA beschrijft verder geen plannen waarbij ict in het onderwijs wordt genoemd.
Verkiezingsprogramma

 D66
Deze partij heeft van alle partijen het woord Onderwijs de afgelopen jaren het meest ter sprake gebracht. Dit is terug te vinden in een uitgebreide onderwijsparagraaf. Hieronder ICT-delen daaruit.

•  Wij investeren in onderzoek – fundamenteel en toegepast. En wij versterken de kwaliteit van onderwijs in het wo via digitalisering,
• Nieuwe tijden, nieuwe vaardigheden

Het is belangrijk dat het onderwijs met de tijd meegaat. Taal, rekenen en kennis blijven van belang, maar we zien dat digitale vaardigheden als programmeren, sociale vaardigheden als samenwerken en ook zelfredzaamheid aan belang winnen in het leven. D66 wil dat alle leerlingen op school werken aan deze vaardigheden, bijvoorbeeld door maatschappelijke stages in het voortgezet onderwijs. Onze plannen om bijvoorbeeld programmeren op te nemen in het basisonderwijs worden breed gesteund. In de praktijk zien we echter dat verandering traag gaat. Gelukkig zijn er veel initiatieven die buitenschools georganiseerd worden. CoderDojo bijvoorbeeld. Dit is een project dat in veel Nederlandse steden wordt opgezet en georganiseerd door vrijwilligers. Kinderen van zeven tot zeventien leren hier programmeren, websites bouwen, apps ontwikkelen en meer. Om leraren in staat te stellen dit onderwijs ook te kunnen te verschaffen moet hiervoor aandacht zijn op lerarenopleidingen en in het bijscholingsaanbod.
Onderwijs gaat niet alleen over het bijbrengen van arbeidsmarktvaardigheden. Er wordt ook gewerkt sociaal-emotionele ontwikkeling, aan bewustwording van burgerschap, hoe het politiek bestel functioneert en wat rechten en verantwoordelijkheden van individuen zijn. Maar ook van de privacy- en veiligheidsrisico’s van de digitale samenleving.
De Onderwijsparagraaf beslaat 11 A4tjes en het voert te ver deze weerslag nog uitgebreider te maken. Over ict en onderwijs nog wel het volgende:

• Omarm online en digitaal onderwijs

Het onderwijs zit middenin een digitale revolutie. Nieuwe digitale lesmethoden kunnen een positief effect hebben op zowel de effectiviteit van de lesmethoden als de tijdsbesteding van de leraar. Digitale kennisdeling, leren op afstand, Massive Open Online Courses, digitaal toetsen, digitaal bijscholen vormen een rijke aanvulling op de huidige vormen van onderwijs. D66 wil dat Nederlandse onderwijsinstellingen deze ontwikkelingen omarmen en leraren scholen hiermee om te gaan. Er zullen daarbij altijd een aantal instellingen vooroplopen, ook internationaal, en dat moedigen wij aan. Met alle instellingen samen moet, het liefst op Europese schaal, gewerkt worden aan de officiële erkenning van online vakken en studies. Verkiezingsprogramma

Christen Unie
Hoofdstuk 7 van het uitgebreide CU-verkiezingsprogramma genaamd Hoopvol, realistisch – Voorstellen voor een samenleving met toekomst, gaat over onderwijs:
Verder in de vijf pagina’s over onderwijs geen opmerkingen over ict-gebruik binnen het onderwijs.
Verkiezingsprogramma

Groen Links
Het verkiezingsprogramma van Groen Links heet Tijd voor verandering. We richten ons op hoofdstuk 3: Kansrijk Onderwijs.
Het onderwijs wordt gedomineerd door het economisme. Vanaf jonge leeftijd worden kinderen opgeleid tot producten voor de arbeidsmarkt. De vroege selectie begrenst de kansen van kinderen. Afkomst bepaalt welke opleiding zij volgen. Er gaat iets grondig fout als de talenten van jongeren worden verspild en zij hun dromen niet kunnen najagen. Daar mogen wij als samenleving geen genoegen mee nemen. Onderwijs moet ongelijkheid verkleinen, niet vergroten.
In de uit 22 punten bestaande voorstellen op onderwijsgebied komt in punt 17 de term Digitale leermiddelen tevoorschijn:
De zogeheten vrijwillige ouderbijdrage in het basis- en voortgezet onderwijs en de eigen bijdragen die worden gevraagd voor digitale leermiddelen en devices worden beperkt tot een maximumbedrag dat voor iedere ouder redelijkerwijs is op te brengen.
Verder ook bij Groen Links geen inhoudelijke plannen rond ict binnen het onderwijs.
Verkiezingsprogramma

Van de overige partijen hier alleen teksten die verwijzen naar ict in het onderwijs:

SGP
Als het gaat om digitalisering hebben scholen vooral meerwaarde bij het aankweken van mediawijsheid. Kennis van programmeren is bijvoorbeeld niet voor alle leerlingen een vereiste.

PvdD
Basisscholen en middelbare scholen bieden lessen in mediawijsheid aan waarin scholieren leren om te gaan met internet en andere media.

50Plus
Het onderwijs moet aansluiten op de snelle ontwikkelingen in de maatschappij.

Voor Nederland
Het onderwijs moet aansluiten bij deze tijd: maak van programmeren een vak op zowel de basisschool als het voortgezet onderwijs. Zeker op de basisschool invoering van het vak ‘mediawijsheid’.

Denk
We leven in een ongekend dynamische tijd. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op. De huidige generatie heeft de massale verspreiding van het internet en de smartphone meegemaakt. Nieuwe ontwikkelingen zullen op dezelfde wijze hun maatschappelijke intrede doen. Door deze veranderingen verdwijnen oude beroepen en ontstaan er nieuwe. Daarom wil DENK betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Dit vraagt om experimenteer- en innovatieruimte voor leraren en scholen met nieuwe opleidingen en methoden.
Denk is voor 21^ste eeuwse vaardigheden, zoals programmeren op de basisschool.

Artikel 1
Er komt een nationaal actieplan digitaal onderwijs, waarin de overheid vooral een best practice diffusion-rol zal hebben, of de plicht voor 2021 een digitale leeromgeving te hebben. Er komt ondersteuning van initiatieven richting persoonlijker leren, mede door digitale oplossingen.

Piratenpartij
We gaan beginnen op de basisschool:

• Het op de juiste manier leren omgaan met internet en andere media (mediawijsheid / digitale geletterdheid)
• Informatiebewust – Wat het verschil is tussen ‘open’, ‘vertrouwelijke’ en ‘persoonlijke’ informatie?
• ICT-onderwijs hoort te beginnen op de basisschool, bijvoorbeeld door het geven van basis programmeerlessen of het gebruiken van online en offline tools.

Bij onderzoek van de programma’s van Forum Voor Democratie en Nieuwe Wegen kwamen geen standpunten met betrekking tot onderwijs en ict naar voren.

Tot slot,
Steven Geurts, leraar, bioloog en nerd die tweet over natuur, politiek en onderwijs, schreef een gedegen commentaar op de onderwijsplannen van de verschillende partijen: