Tijdens de eerste Meetup in Nijmegen ontmoet ik Pieter van Rooij (33), voormalig leerkracht aan een basisschool en nu specialist Leren met ICT bij het iXperium/ Centre of Expertise van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) en beleidsmedewerker ICT bij de Stichting St. Josephscholen voor het po. We spreken hem in een van de duurzaamste onderwijsgebouwen van Nederland.
Door Ankie Cuijpers
Het I/O gebouw van de faculteit Educatie van de HAN in Nijmegen, waar iXperium Nijmegen is gevestigd, is twee jaar geleden tot het duurzaamste onderwijsgebouw van Nederland uitgeroepen. Regenwater wordt opgevangen voor het doorspoelen van toiletten, zonnepanelen liggen op het dak en de kantoren zitten aan de zuidzijde, terwijl de leslokalen aan de noordzijde zijn ondergebracht. Dat laatste vanwege de stookkosten. Een lokaal met studenten levert vanzelf al veel warmte.
Pieter van Rooij verklaart zijn aanwezigheid bij Meetup Nijmegen als volgt: “Ik ben van mening dat momenteel ongelooflijk veel beweging is in onderwijsland. De kansen om elkaar te gebruiken als inspiratiebron en katalysator voor de revolutie die er plaatsvindt in onderwijs mogen we niet laten liggen. Dit soort initiatieven, waarbij enthousiaste mensen uit po, vo, mbo en hbo samenkomen om te praten over huidige ontwikkelingen in onderwijs en samen te dromen over de toekomst van het onderwijs, vind ik geweldig inspirerend. Daarnaast ken ik het werkveld primair onderwijs vrij goed en ben ik zeer geïnteresseerd in de ontwikkelingen in vo, mbo en hbo.”
Het iXperium als model voor de combinatie van onderzoek, ontwikkeling en implementatie begint landelijk steeds meer bekendheid te krijgen. Niet in het minst door de rol van Marijke Kral, lector Leren met ICT en lector binnen het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren met een overkoepelende taak rondom onderzoeksprogrammering en –organisatie. Dit jaar was zij genomineerd voor lector van het jaar door ScienceGuide en ISO vanwege haar enorme impact op het leren van leerlingen in po, vo en mbo vanuit haar drive en overtuiging dat recht gedaan moet worden aan verschillen tussen leerlingen.
Het iXperium is dan ook een uitdagende werkplek voor Pieter van Rooij, die zijn loopbaan begint in 2005, als net afgestudeerde pabo’er, aan bs De Akker in Nijmegen. Het is de tijd dat de meeste docenten nog met een klapper werken. De enige administratie behoudens het schrijven van rapporten. Al snel krijgt hij te maken met ICT-klussen, zoals de implementatie van digitale schoolborden en een onderwijs-administratiesysteem.
In 2009 krijgt hij, na het overlijden van Stan Wolken, een zeer gewaardeerde bovenschoolse ICT-coördinator, de kans om zijn taken uit te breiden en vervolgens voor twee dagen als beleidsmedewerker ICT aan de slag te gaan op het bestuurskantoor van de stichting St. Josephscholen. De andere drie dagen blijft hij lesgeven in het po. Zijn taken als beleidsmedewerker omvatten onder andere het in gang zetten van visie-ontwikkeling en het ondersteunen van allerlei ICT-processen en -innovaties. Mijn beeld dat ICT juist de mannelijke po-leerkrachten voor de klas weghaalt, blijkt een vooroordeel. Deelnemers aan de ICT-kring zijn vijf mannelijke en negen vrouwelijke leerkrachten, die een deel van hun lesgevende taak hebben ingeruild voor ICT-taken.
De plannen van zeven schoolbesturen en de HAN om een samenwerking aan te gaan om leerkrachten te scholen op het gebied van ICT mondt uit in de oprichting van iXperium Nijmegen.
Het iXperium
Voor Pieter betekent dit een nieuwe rol als programmamanager van iXperium Nijmegen, waar hij parttime aan verbonden is. Een nulmeting en een analyse van strategische doelstellingen van de partners zorgen, naast het voorbeeld van iXperium Arnhem, voor belangrijke input bij de start van het iXperium, zodat alle betrokkenen waaronder de drie programmamanagers, de mediamentoren en de afdeling onderzoek aan de slag kunnen met een aanbod. Uitgangspunt is volgens Pieter het inspireren van leerkrachten om ICT op een zinvolle manier in te zetten in hun onderwijs. “Wat willen die leerkrachten komen ontdekken?”
“Leerlingen zijn middel en de focus ligt op de leerkracht die leert om te gaan met ICT”
“We halen de klas met de leerkracht naar het iXperium en vervolgens oefent die leerkracht onder begeleiding van een mediamentor (leerkrachten met kennis van ICT) om ICT functioneel in te zetten in de les.” Dit vindt plaats in het iXperium ontdeklab. Pabostudenten begeleiden de kinderen en de leerkracht observeert. De mediamentor loopt rond met de leerkracht: “Kijk eens wat daar gebeurt met de kinderen. Wat heb je nodig om dat in jouw onderwijs toe te passen?” Het gesprek over onderwijs wordt constant gevoerd. “Leerlingen zijn middel en de focus ligt op de leerkracht die leert om te gaan met ICT”, aldus Pieter. Leerkrachten, maar ook een schoolteam, kunnen bijvoorbeeld eerst deelnemen aan een introductie-arrangement en daarna onder andere kiezen uit programmeren, robotica, mediagebruik, een greenscreen enzovoorts. Naast ontdekken in het lab kunnen leerkrachten deelnemen aan workshops, trainingen en evenementen.
Welke leerkrachten mogen gebruik maken van het iXperium?
Zes schoolbesturen in de regio (Josephscholen, Conexus, SPOM, SPOG, Lijn 83 en Optimus) vormen samen een Community Learning Centre (CLC). Deze schoolbesturen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen leggen middelen bij elkaar waar het iXperium uit gefinancierd wordt. Alle leerkrachten van de betrokken schoolbesturen maken hierdoor kosteloos gebruik van de initiatieven van het iXperium PO. “Vanuit het iXperium proberen we aan alle vragen uit het veld te voldoen, mits het een vraag betreft die samenhangt met Leren met ICT en recht doen aan verschillen. De visie op leren van het iXperium is dan ook een leven lang gepersonaliseerd leren in een door technologie ondersteunde sociale leeromgeving.”
Een belangrijke kracht van het iXperium zit in de samenwerking tussen de driehoek onderzoek, werkveld en opleiding. Het Centre of Expertise leren met ICT, waar Marijke Kral als lector aan verbonden is, vormt de pijler onderzoek. Gepersonaliseerd leren is een van de thema’s waarop onderzoek verricht wordt. Inmiddels is Pieter per 1 februari 2017 specialist Leren met ICT waarbij hij zich gedurende drie dagen bezig houdt met de nieuwste ontwikkelingen op ICT-gebied. De andere twee dagen blijft hij beleidsmedewerker ICT bij de Stichting St. Josephscholen. Niet meer voor de klas, dat is geen gemakkelijke beslissing geweest, maar de uitdaging om meer te kunnen betekenen voor collega’s in de omgang met ICT trok hem over de streep. En of hij in de toekomst nog terug kan keren voor de klas met het oog op de eisen van het lerarenregister? Daar heeft hij alle vertrouwen in.
Onderweg naar de ruimte waar het ontdeklab gevestigd is, valt het speelse lijnenspel van balustrades en van de trappen op. Dit ontstaat doordat ze afwisselend taps toelopen. Alleen ramen en deuren vormen als querulanten rechte lijnen. Bij binnenkomst in het iXperium vallen symbolen van duurzaamheid meteen op: een wand van mos, een muur deels met wolken en een steunpilaar als boom. De kubussen, tussen enkele zitbanken, die als tafeltje of zitmeubel dienen verbeelden lucht, water en aarde. Ik zie verder een greenscreen, vr-brillen en enkele types 3D-printers. Een mooie omgeving, maar verandert dit ook iets aan het onderwijs van toekomstige leerkrachten po?
De invloed van het iXperium op het onderwijs aan de HAN Pabo
Het curriculum van de HAN Pabo is de afgelopen jaren flink veranderd. Het Centre of Expertise leren met ICT heeft samen met het werkveld de eindkwalificaties leren en lesgeven met ICT opgesteld. In hun proeve van bekwaamheid moeten studenten nu ook aantonen dat ze leren met ICT beheersen. “De leerkracht van morgen wordt niet meer zo opgeleid als de leerkracht van vijf jaar geleden.”
Laat de leerkracht alsjeblieft samen leren met de leerlingen.
“ICT is voor de meeste leerkrachten geen eng iets meer”, vervolgt Pieter. “Mensen durven te experimenteren. Gelukkig gaat het steeds meer over kwaliteit van leerkrachten. Wat doe je in je onderwijs nou anders als je daar ICT bij gebruikt? Leerkrachten hoeven niet per se meer te kunnen dan leerlingen. Laat de leerkracht alsjeblieft samen leren met de leerlingen.” De mooiste trend in onderwijsland is volgens hem, dat leerkrachten weer onderwijs gaan maken.
Geef een reactie