Mi oda pa Papiamento (Mijn ode aan het Papiaments)

Deze tekst is geschreven in het Papiaments, onderaan vind je de Nederlandse vertaling.

Na prome lugar: danki na mi tremendo alumnonan di Colegio San Nicolas cu a haci esaki possibel. Nan a yudami pa traduci e texto aki na Papiamento.

Siman pasa, Minister di Enseñansa, Rudy Lampe a reconoce e materia Hulandes cu aki un par di tempo lo wordo duna como idioma stranhero na scol Arubano. Mi ta haya esey un bon decision, pasobra e ta miho pa e alumnonan Arubano. Cu esaki e idioma hulandes no lo wordo reconoci como nos idioma materno. Tur trahado di Departamento di Enseñansa sa cu esaki no ta e caso. Pa mayoria studiante Arubano, Papiamento ta nan idioma materno. Pa es motibo mi a scoge pa skirbi e articulo aki den Papiamento, como un aprecio pa e idioma bunita y interesante aki.

Lastimamente Papiamento no ta considera como un idioma importante. Un remarke cu ta bini hopi durante e estudio di Papiamento ta “Bo ta tende e idioma di Papiamento solamente riba e islanan ABC”. Sinembargo esey ta inhusto. Papiamento ta un idioma caminda hende por ta orguyoso di dje, locual e Arubanonan tambe ta sinti . Mi no ta compronde dicon hende cu ta bin biba na Aruba no kier siña papia papiamento. Den mi bista e ta un muestra di respet. P’esey tambe e ta leuk y util: bo ta siña mas tocante e cultura di Aruba y su norma y balornan.

Na Hulanda nos tin hopi integracion y alabes e ta importante pa nos pa e immigrantenan por siña comunica den e idioma Hulandes. Personalmente mi ta haya esaki un poco fastioso cu algun Hulandesnan no ta duna e mesun ehempel. Ademas ta bin di remarke cu “ Arubanonan no por papia bon Hulandes”, mientras e Hulandesnan tampoco no por papia bon Papiamento.Nos lo mester por papia bon Papiamento, paso esey ta e idioma mas uza riba e isla. E idioma hulandes ta keda bira menos importante. Por ehempel, ora bo ta den Oranjestad of ora bo drenta un supermercado bo no ta tende e idioma hulandes. Ademas esey no ta erg: un sociedad tambe e idioma semper ta keda desaroya. Ni cua ruta bo scoge, e idioma semper lo sobresali.

Lastimamente despues di un aña y mey ainda mi no por papia papiamento fluido y tin biaha mi ta hay’e dificil pa sigui un combersacion na papiamento. Sinembargo, asina mes mi a cuminsa siñ’e mane mi a bin biba na Aruba. Mi ta siña e idioma mas lihe ora mi papia cu mi coleganan y mi studiantenan of tambe ora nan ta papiando hunto cu mi den e idioma papiamento. E ta laga mi sinti bon ora mi por compronde nan combersacion. Amor pa un pais ta cuminsa cu amor pa e idioma. E idioma papiamento a dunami yen amor. Masha danki!

foto Taaluniversum.org

Mi oda pa Papiamento (Mijn ode aan het Papiaments)

Vooraf: dankzij mijn fantastische leerlingen van Colegio San Nicolas is deze blog tot stand gekomen. Zij hebben mij enorm geholpen om de tekst in deze blog in het Papiaments te vertalen.

Afgelopen week werd door de Arubaanse minister van onderwijs, de heer Rudy Lampe, bekend gemaakt dat het vak Nederlands op den duur als moderne vreemde taal op Arubaanse scholen gegeven moet worden. Ik vind dat een goede beslissing, omdat het potentieel van de Arubaanse leerlingen meer benut kan worden. We doen in ieder geval niet meer alsof Nederlands hun moedertaal is. Iedereen die in het Arubaanse onderwijs werkt, weet dat dat namelijk niet het geval is. Voor de meeste leerlingen is Papiaments de moedertaal. Vandaar dat ik ervoor heb gekozen deze blog ook in het Papiaments te schrijven, als een soort van ode aan deze mooie, leuke en interessante taal.

Helaas wordt het Papiaments door sommige mensen niet voor vol aangezien. “Je kunt Papiaments alleen maar op een paar Caribische eilanden spreken” is een vaak gehoorde opmerking als het gaat over het leren van Papiaments. Maar dat is onterecht. Papiaments is een taal waar men enorm trots op mag zijn. En dat zijn Arubanen dan ook. Ik snap werkelijk niet waarom mensen die zich op Aruba vestigen geen Papiaments willen leren spreken. In mijn ogen is het een teken van respect. Daarbij is het ook nog leuk en nuttig: je leert meer over de Arubaanse cultuur met de bijbehorende normen en waarden.

In Nederland hebben we het veel over ‘integreren’ en hoe belangrijk het daarbij is om de Nederlandse taal te beheersen. Ik vind het dan gek dat sommige Nederlanders hier niet het goede voorbeeld geven. Ook de opmerking dat ‘Arubanen zo slecht Nederlands spreken’ is eigenlijk de omgekeerde wereld. Wij zouden goed Papiaments moeten spreken, want dat is de meest gesproken taal hier op het eiland. Het Nederlands wordt steeds minder belangrijk. Dat hoor je bijvoorbeeld als je door Oranjestand loopt of als je een willekeurige supermarkt binnenstapt. Er wordt geen Nederlands gesproken. En dat is niet erg: een samenleving en de taal zijn altijd in ontwikkeling. Of je nu linksom of rechtsom wil, de taal vindt altijd zijn eigen ‘zin’.

Helaas spreek ik na 1,5 jaar absoluut geen vloeiend Papiaments, en soms vind ik het moeilijk een gesprek in het Papiaments te volgen. Maar ik ben het vanaf dag 1 dat ik aankwam gaan leren. Ik leer de taal het snelst door de dagelijkse gesprekken met leerlingen en collega’s, of als leerlingen en collega’s met elkaar in het Papiaments praten. En dat ik steeds meer van deze gesprekken kan verstaan, geeft een heerlijk gevoel. Liefde voor een land begint met liefde voor de taal. Het Papiaments heeft me veel liefde gegeven. Bedankt!

Arnoud Kuijper

werd in 2015 uitgeroepen tot beste docent Nederlands. Hij publiceerde op KomenskyPost al eerder veel gelezen artikelen over onderwijs, integratie en het leven op Aruba, waar hij samen met zijn vriendin sinds vorig jaar woont en werkt.

(C) foto Arnoud Kuijpers, KomenskyPost 2019